Beelden voor de geest
» Let op: deze activiteit is voorbij «
Van vijf maart tot half september is ‘Beelden voor de geest’ te zien in het Dolhuys. Een tentoonstelling in de vorm van een interactieve media-installatie met historische videofragmenten die een connectie hebben met geestelijke gezondheidszorg. De fragmenten zijn onderverdeeld in vijftien categorieën, waaronder verstandelijk gehandicapten, ouderen, verslaving, seksualiteit en psychiatrie. ,,Mijn missie is om dit unieke beeldmateriaal over te dragen aan een volgende generatie,’’ aldus conservator Henk Maurits.
Collectie in beeld
Sinds 2008 heeft Het Dolhuys de beschikking over film- en videobanden van het Trimbos-instituut. De collectie bestaat uit circa 750 videobanden, vanaf de jaren ‘50 tot 2000. Vanaf maart zijn de titels te raadplegen via de videocatalogus op de website van het Dolhuys. Afgelopen vijf jaar is een deel van de omvangrijke historische mediacollectie in kaart gebracht en gedigitaliseerd. Veel titels uit de collectie kunnen op aanvraag worden geleverd op DVD via mediatheek@hetdolhuys.nl.
Achter de schermen
Speciaal voor de tentoonstelling Beelden voor de geest zijn door conservator Henk Maurits de meest sprekende en representatieve beelden geselecteerd. De titel is ontstaan door de vraag die Maurits zichzelf stelde: ‘Welke beelden uit het verleden kan ik mij nog ‘voor de geest’ halen?’ Zijn liefde en passie is altijd film geweest. Twintig jaar werkte hij als filmprogrammeur bij de Filmschuur; ook was hij jarenlang filmrecensent bij het Haarlems Dagblad. De laatste jaren maakt hij zelf voorlichtingsfilms met een vaste partner.
Henk Maurits
Foto: Henk Maurits
In 2014 presenteerde hij de film ‘Schokeffect’, een voorlichtingsfilm over elektroshocktherapie die in deze tijd wordt ingezet voor behandeling van mensen met een ernstige depressie. Momenteel werkt hij aan de afronding van een film over de psychiatrie in de jaren vijftig, zestig en zeventig.
Smärtgränsen (Wat blijft is de pijn)
Een van de films waarvan fragmenten te zien zijn in Beelden voor de geest, is de Zweedse documentaire Smärtgränsen uit 1983.
‘Die film heeft een ongelooflijke indruk op me gemaakt’, ‘het is een emotionele en ontroerende film’ zegt Maurits over Smärtgränsen. De film valt onder de categorie ‘Relaties’.
Filmmaakster Agneta heeft vijf jaar lang het proces gefilmd dat zij en haar geliefde Jean doorgemaakt hebben na een ernstig auto-ongeluk. Jean is door het ongeluk blind geworden, lichamelijk gehandicapt en hij heeft ernstige hersenbeschadigingen opgelopen. Jean is zo veranderd na het ongeluk dat de relatie van het jonge stel zwaar op de proef wordt gesteld. De film is volgens Henk Maurits zo rijk aan thema’s en morele dilemma’s, dat hij er nog steeds door ontroerd kan raken.
Karim en Hakim
Een bijzondere film in Beelden voor de geest in de categorie ‘Allochtonen’, is de film De Onmacht uit 1991van filmmaker Karim Traïdia. Begin jaren negentig liep Maurits Karim Traïdia tegen het lijf. Traïdia was op dat moment net afgestudeerd aan de Filmacademie met De Onmacht als afstudeerfilm. Maurits was gecharmeerd van de film door de thematiek en de sfeer. De film is hem altijd bij gebleven. Hij dacht dat Traïdia een bekend filmmaker zou worden. Uiteindelijk werd zijn broer, Hakim Traïdia bekender, onder andere door zijn verschijning in Sesamstraat.
Hakim speelt in de film van zijn broer de rol van een Noord-Afrikaanse gastarbeider in Parijs.
De titel van de film heeft een dubbele betekenis: als buitenlander in een westerse samenleving voelt de gastarbeider zich ontheemd en in zijn vaderland wordt hij belachelijk gemaakt vanwege zijn impotentie. In zijn cultuur staat dat namelijk gelijk aan het verliezen van zijn mannelijkheid.
Met deze tentoonstelling, als ook de digitalisering van de omvangrijke historische collectie op de website, heeft Maurits een belangrijke boodschap: ,,
Ik wil dit unieke beeldmateriaal graag overdragen aan een volgende generatie.’’
