Tentoonstelling Bookwork


-advertentiepositie-



Tentoonstelling Bookwork

» Let op: deze activiteit is voorbij «

Tentoonstelling Bookwork. Russische boekkunst van Nikonova en Segay

Het echtpaar Rea Nikonova (pseudoniem van Anna Tarsjis, Jeisk, Zuid-Rusland, 25 juni 1942 - Kiel, Duitsland, 10 maart 2014) en Serge Segay (pseudoniem van Sergej Sigov, Moermansk, 18 maart 1947 - Kiel, Duitsland, 21 september 2014) zijn de interessantste kunstenaars van de visuele dichtkunst in het moderne Rusland. Er bestaan geen andere dichters of kunstenaars die op een meer directe manier geprobeerd hebben de artistieke en poëtische problemen van de vroege Russische avant-garde (1910 – 1925) te verenigen met de ideeën van de hedendaagse Westerse en Russische kunst.

De visuele experimenten van Nikonova en Segay hebben een duidelijke overeenkomst met de kunst van de vroege Russische avant-garde waarin de integratie van tekst, beeld en boek centraal stonden. Met alle mogelijke technieken en middelen van artistieke expressie heeft dit echtpaar zich consequent ingezet om hun ideeën over taal en kunst in het verlengde van die avant-garde vorm te geven.

In de kunst van Nikonova en Segay worden enkele van de centrale vraagstukken over de rol en de functie van kunst zoals die aan het begin van de 20ste eeuw werden geformuleerd, opnieuw overdacht: de nauwe relatie tussen literatuur en beeldende kunst, de materiële en fysieke eigenschappen van het boek als object, de visuele dichtkunst als performance en de rol van en de relatie tussen de auteur en de beeldend kunstenaar.

De nadruk bij het bestuderen van de werken van Segay en Nikonova heeft lang gelegen op het taalkundige aspect. De, vaak onderhuidse, veranderingen in de Sovjet-maatschappij in de zestiger jaren van de vorige eeuw ten tijde van de voorzichtige politieke veranderingen onder Chroesjtsjov werden door Brezjnev tot staan gebracht.

Ook in de Russische kunst was er sprake van stagnatie. In dit vacuüm sloegen Nikonova en Segay in de verborgen wereld van de samizdat (zelf-uitgeverij) een brug tussen verleden en toekomst. Zij schiepen als eersten een nieuwe taal om het Russische culturele erfgoed in de moderne tijd te integreren. Meestal in het verborgene en altijd kleinschalig. Hoewel stilzwijgend gedoogd waren de officiële Sovjet kunstinstellingen en -organisaties nog helemaal niet toe aan de ideeën en de kunst van Nikonova en Segay. Om met kunst geld te verdienen, was die toestemming wel nodig en vandaar dat het echtpaar kunst moest maken zonder financiële middelen of mogelijkheden.

In de jaren 1970 sloot Segay vriendschap met de belangrijkste toen nog levende deelnemers aan de Russische avant-garde zoals de wetenschapper Nikolai Chardzjiev en de dichters Igor Bachterev en Vasilisk Gnedov. Hier lag de ene pijler van de brug die zij bouwden. De andere pijler kwam tot stand door hun deelname aan mail art projecten.

Hierdoor deden zij vanaf 1986 diepgaande kennis van de ontwikkelingen van de moderne westerse kunst en beeldtaal op. Ook brachten zij een intensieve internationale samenwerking met visuele dichters en kunstenaars tot stand.

Als middeleeuwse monniken maakten Nikonova en Segay talloze boeken en publicaties met de hand. Niet alleen door ze te schrijven maar ook door ze te illustreren en te voorzien van tekeningen, stencils en getypte stukjes tekst. Oude boeken werden door hen opnieuw gebruikt door over de tekst heen te schrijven met ritmische symbolen en figuren.

Hierdoor transformeerden zij de oorspronkelijke taal tot hun universele beeldtaal. Daarmee introduceerden zij een grensverleggende kunstvorm. Echte palimpsesten die een monument zijn voor de plaats die deze beide kunstenaars hebben ingenomen in de ontwikkeling van de visuele cultuur van Rusland tijdens de overgang van Sovjet-Unie naar de Russische Federatie.

 Bezoek www.meermanno.nl

Tentoonstelling Bookwork
Leuke foto beschikbaar? Stuur er eentje op naar redactie@dagjeweg.nl.