1

Dichtbij de heilige Maria

Tentoonstelling Maria, idool van alle tijden #Flehite

Museum Flehite Redactioneel door

archief oud artikel 10 augustus 2011 Cultuur Amersfoort, Utrecht Een kerk, wie bekijkt die nog wel eens van binnen? Dat de Nederlandse samenleving steeds minder geïnteresseerd is in geloof, dat laten de cijfers al jaren zien. Toch blijven veel mensen op zoek naar iets van zingeving of spiritualiteit. Maria is daarbij erg populair, zo blijkt in een tentoonstelling van Museum Flehite. Maria, idool van alle tijden.

In de Rooms-Katholieke Kerk speelt Maria, de moeder van Jezus, al sinds jaar en dag een hoofdrol. Maar ook buiten de kerkmuren is haar beeltenis een bekende verschijning. Voor de stad Amersfoort is Maria meer dan een bekende. De stad was een bedevaartsoord, vanwege het wonder van Maria. Voor Museum Flehite een reden om haar, als oermoeder, rolmodel en heilige eens in de schijnwerpers te zetten. "Dat is het doel van het museum: de verhalen van Amersfoort vertellen", legt conservator en samensteller Gerard Raven uit. "Het wonder van Maria is één van die verhalen. Amersfoort is mede als bedevaartsoord groot geworden."

Het wonder van Amersfoort

Het was winter in 1444 toen het meisje Geertje Arends uit Nijkerk op weg was naar Amersfoort. Hier zou zij intreden in het klooster. Als bruidsschat droeg zij een klein Mariabeeldje, klein en van pijpaarde. Maar eenmaal nabij de grote stad schaamde Geertje zich voor het goedkope beeldje en ze gooide het in de stadsgracht. Een paar dagen later kreeg het dienstmeisje Griet Alberts een droom. In de stadsgracht zou iets voor haar in het water drijven. Griet ging op weg en vond Maria in het water. Toen ze thuis een kaars aanstak voor het beeldje, brandde deze drie keer langer dan normaal. Dit wonder verspreidde zich en nieuwe wonderen deden zich voor. En zo werd Amersfoort een bedevaartsoord, waar tot vandaag de dag iedere jaar een omloop plaatsvindt.

Museum Flehite laat met de tentoonstelling Maria, idool van alle tijden zien wat Maria voor mensen betekent. Dit heeft niet per se met religie te maken en de tentoonstelling is dan ook voor iedereen. "De tentoonstelling is bewust gemaakt voor alle mensen, niet voor religieuze mensen speciaal", vertelt Raven. "Want Maria spreekt mensen van verschillende pluimage aan, de één ziet haar als oermoeder, de ander als het symbool van girlpower. Ook onder jongeren zien we een toenemende populariteit van Maria. Zo dragen ze haar afbeelding op kleding. Dit geldt ook voor andere religieuze symbolen, zoals een kruisje."

Maria als inspiratie

In het museum zijn twee zalen ingericht met hedendaagse kunst, allemaal geïnspireerd op de beeltenis van Maria. Vooral het werk van Frans Franciscus spreekt samensteller Gerard Raven aan. Deze niet-religieuze kunstenaar maakte op de kunstacademie kennis met de christelijke beeldtaal en Maria. Dit sprak hem zo aan dat zijn kunstwerken nog steeds geïnspireerd zijn door Maria. Zo hangt er in Museum Flehite de Bling-bling Madonna, een Surinaamse vrouw met gouden kettingen. Iets heel anders dan de 'klassieke' Maria, maar toch herkent iedereen haar, weet Raven zeker.

Acht vitrines verrassen de bezoekers steeds met een andere rol van Maria. De Zuid-Amerikaanse Maria, het heilig hart van Maria. In al haar gedaanten, door de eeuwen heen, is Maria te zien in de vitrines. Deze zogenaamde altaren zijn ontworpen door Sally Pittman.

Boodschap aan Maria

Behalve kijken naar Maria is ze in Museum Flehite ook beschikbaar voor een beetje persoonlijk contact. Een echt hoogtepunt voor bezoekers volgens Raven. "Wat het publiek betreft is de mantel-madonna favoriet. Ik moet denk ik eerst even uitleggen wat dat is. Maria wordt door veel mensen gezien als de beschermer van de wereld. Haar mantel staat hier symbool voor. In Den Bosch hebben ze ook een mantel-madonna, met een gequilte mantel. Hier leggen mensen nu allerlei briefjes op. Wij dachten, dat kunnen wij ook. Met oude spijkerbroeken, om ook de jeugd ook aan te spreken, hebben we een mantel-madonna gemaakt. In de zakken kunnen bezoekers briefjes stoppen met een boodschap. Dit is een enorm succes, we moeten de zakken regelmatig leeghalen. Mensen schrijven echt serieuze verhalen. Dat is toch geweldig?"

Populariteit van Maria

"Je ziet in de bladen over spiritualiteit en zingeving dat Maria steeds vaker genoemd wordt", verklaart Gerard Raven. "Andere thema's komen juist veel minder aan bod. Twintig jaar geleden maakte ik deze tentoonstelling ook al, maar toen liep het niet bepaald storm. En nu hebben we al 3500 bezoekers gehad, boven het gemiddelde van de maand juli." Bij de tentoonstelling hoort de glossy Maria. Deze eenmalige uitgave is landelijk te koop en zit vol verhalen over Maria. Zo vertelt een domineesdochter over de rol van Maria in haar leven. En geeft modeontwerpster Sally Pittman uitleg over de verwijzing naar Maria in haar kunstwerken. De glossy is landelijk te koop in de betere boekhandel, in Museum Flehite en online via www.boekencentrum.nl.

'Maria, idool van alle tijden',
Museum Flehite Amersfoort
10 juli tot en met 6 november 2011

Toegangsprijs: € 7,- voor volwassenen en gratis voor kinderen.

Laatst gewijzigd: 2011-08-11 10:12:59 · Gepubliceerd: 2011-08-09 10:50:06 - 1283