1

Buitenkans: kunstwerken uit New York

Nog nooit leende het museum zo'n groot deel van de collectie uit

Mauritshuis Den Haag Redactioneel door
Foto 1. The Frick Collection heeft een waardig onderkomen in het Mauritshuis.

archief oud artikel 5 februari 2015 Cultuur Den Haag, Zuid-Holland The Frick Collection, een collectie waar verzamelaars van dromen. De vermogende staalmagnaat Henry Clay Frick wist hand te leggen op 1100 kunstwerken, allen van hoge kwaliteit. Hij gaf ze allemaal een plekje in zijn prachtige woning in New York en liet dit na aan het publiek. Een deel van de werken, 36 in totaal, zijn nu te zien in het Mauritshuis. Grijp dit buitenkansje en bewonder ze.

Dat een deel van de beroemde collectie naar Nederland komt is een buitenkansje. Niet alleen omdat het museum in New York nooit eerder zo'n groot deel van de collectie uitleende, maar ook omdat het om werken gaat van kunstenaars die niet of nauwelijks voorkomen in Nederlandse museumcollecties. De kans om een echte Cimabue, Van Eyck, Gainsborough, Constable of Ingres te bewonderen! De complete collectie van Henry Clay Frick beslaat de periode van de renaissance tot eind 19e eeuw en bestaat behalve uit schilderijen uit beeldhouwwerken, toegepaste kunst en tekeningen. Het Mauritshuis met haar klassieke interieur vormt een fraaie omlijsting voor alle werken. De lening is een tegenprestatie van het museum in New York, wat tijdens de verbouwing van het Mauritshuis, het beroemde Meisje met de parel van Vermeer en Het puttertje van Fabritius mocht exposeren.

Henry Clay Frick

Henry Clay Frick begon zijn leven in een gewoon gezin, als zoon van een boer, maar wist eigenhandig een imperium op te bouwen als staalmagnaat. Het eerste huis wat hij met zijn vrouw Adelaide bewoonde had al elf kamers! Frick was als directeur van United States Steel Corporation de grootste individuele aandeelhouder van de spoorwegen ter wereld.

Zijn vergaarde rijkdom gebruikte hij vanaf zijn veertiger jaren om een kunstcollectie, The Frick Collection, aan te leggen. Speciaal voor zijn bijzondere verzameling bouwde hij voor 5 miljoen dollar een groot landhuis in New York, uitkijkend over Central Park. Het huis werd volledig ingericht om de kunstwerken te huisvesten en later als museum te dienen. Na zijn overlijden in 1919 liet Frick het museum na aan het publiek, compleet met 15 miljoen dollar om het in stand te houden. "...a public gallery to which the entire public shall forever have access."

Een hoogtepunt: Comtesse d'Haussonville - Ingres

Als hoogtepunt van de tentoonstelling in Het Mauritshuis geldt Comtesse d'Haussonville van Jean Auguste Dominique Ingres. Velen worden gegrepen door de indringende blik van de geportretteerde Louise de Broglie, schrijfster en salonhoudster in Parijs. De plooien van de glanzende blauwe jurk laten de meesterlijke schildertechniek zien van Ingres en wie het schilderij goed bekijkt ziet dat hij voor de schoonheid van de compositie het met de werkelijkheid niet zo nauw nam. De armen van Louise zijn in verhouding veel te dik en haar rechterarm bevindt zich in een onnatuurlijke positie. Ook stond Ingres bekend om zijn flatterende werkwijze. Hij beeldde zijn opdrachtgevers mooier af dan dat ze in werkelijkheid waren. Of Louise de Broglie in werkelijkheid ook zo'n schoonheid was? Dat weet niemand.

Wolkenlucht van Jacob van Ruisdael

In The Frick Collection zijn de Hollandse meesters goed vertegenwoordigd en dat is te zien in het Mauritshuis. Speciaal voor de tentoonstelling kreeg het werk van Hollandse meester Jacob van Ruisdael een opknapbeurt. De blauwe lucht van zijn monumentale Landschap met voetbrug uit 1652 straalt weer. Geïnspireerd door deze wolkenluchten schilderde John Constable zijn werken en leverde als meesterwerk Het witte paard af. Dit werk is naast een aantal van zijn wolkenstudies te zien in Den Haag.

Het begin van de renaissance

Een pareltje in de expositie is De geseling van Christus van Cimabue. Het is het vroegste werk uit The Frick Collection en laat de vernieuwende stijl van de maker zien. Een aantal kunsthistorici verklaren dat de kunstenaar met deze stijl de aanzet gaf tot de renaissance. Zo is van bijna elk kunstwerk wat het Mauritshuis uit The Frick Collection laat zien wel wat te vertellen. Over de schilderijen, maar ook over de beeldhouwwerken en bijvoorbeeld de unieke Sèvres vaas en een perfect bewaarde majolicaschaal uit het atelier van Orazio Fontana. Met de selectie van 36 werken heeft het Mauritshuis een beknopte weergave in handen van hoe gevarieerd en kwalitatief hoogstaand The Frick Collection is. En hoe bewonderenswaardig!

Bezoekersinformatie

The Frick Collection in het Mauritshuis.
Te zien van 5 februari tot 10 mei 2015. Toegang: € 14,- voor volwassenen en gratis voor kinderen.
Foto 2. Jean-Auguste-Dominique Ingres (1780-1867) Portret van de Comtesse d'Haussonville, 1845 Doek, 131,8 x 92,1 cm The Frick Collection, New York; foto Michael Bodycomb
Foto 3. Portret van de Comtesse d'Haussonville, 1845, Jean-Auguste-Dominique Ingres op zaal in het Mauritshuis.
Foto 4. John Constable (1776-1837) Het witte paard, 1819 Doek, 131,4 x 188,3 cm The Frick Collection, New York; foto Michael Bodycomb
Foto 5. Cimabue (ca. 1240-ca. 1302) De geseling van Christus, ca. 1280 Paneel, 24,8 x 20 cm The Frick Collection, New York; foto Michael Bodycomb
Foto 6. Fotograaf: © Ivo Hoekstra Credits: Mauritshuis, Den Haag

Laatst gewijzigd: 2015-03-10 15:03:44 · Gepubliceerd: 5 februari 2015 - 4126