De molens van Kinderdijk

Eeuwenlange waterbeheersing van de Alblasserwaard

Kinderdijk Redactioneel door

archief oud artikel 7 juli 2006 Kinderdijk, Zuid-Holland Het kleine dorp Kinderdijk trekt toeristen uit de hele wereld met zijn 19 molens. In 1997 zette Unesco het gebied op de Werelderfgoederenlijst van cultuurhistorische objecten. De molens, die gebouwd zijn rond 1740, moesten het overtollige water uit de Alblasserwaard pompen en via ´boezems´ lozen in de rivier de Lek. Tegenwoordig hebben moderne gemalen deze functie overgenomen en staan de molens symbool voor eeuwenlange strijd tegen water in Nederland.

De molens en waterlopen vormen een netwerk waarmee het water in het gebied kon worden beheerd. In de Middeleeuwen werd hiermee al op eenvoudige wijze begonnen. In de loop van de eeuwen heeft dit zich steeds verder ontwikkeld. Het gebied bevat allerlei elementen van vroeger, zoals dijken, ´boezems´ (waterplassen waarin polderwater wordt geloosd) en de molens met bijbehorende gebouwen en erven. Ook de moderne manier van waterbeheersing, door middel van elektrische en dieselgemalen, is zichtbaar in Kinderdijk.

Museummolens

Twee van de molens in Kinderdijk is open voor publiek. Op de benedenverdieping is te zien hoe de molen werkt. Verder is er een woonruimte met twee bedsteden. De eerste verdieping omvat de helft van de molen en heeft ook een bedstede. De tweede verdieping is later in de molen aangebracht. Hier zijn twee kamers met drie bedsteden. De volgende verdieping is de rookzolder. Op de vierde verdieping is de overbrenging van de wiekenas naar de spil en de vang. De vang is het remsysteem om de molen stil te zetten. Een grote houten constructie die vanaf de grond met behulp van een touw kan worden bediend.

In Kinderdijk staan drie poldermolens en zestien boezemmolens. De poldermolens maalden het water uit de polders in de Lage Boezem van de Overwaard of in de Lage Boezem van de Nederwaard. De meeste molens in Kinderdijk zijn boezemmolens, die het water van de Lage Boezem maalden naar de Hoge Boezem. Vanuit de Hoge Boezem werd het water op de rivier de Lek geloosd. Vroeger waren de molens van verschillende waterschappen, die zelfstandig het type te bouwen molen kozen. Zo zijn de molens van de Nederwaard rond en van steen en de molens van de Overwaard achtkantig en met rietgedekt.

Laatst gewijzigd: 2023-02-25 12:55:28 · Gepubliceerd: 7 juli 2006 - 12211