Meesterwerken uit de Prinzhorn Collectie
» Let op: deze activiteit is voorbij «
Het Outsider Art Museum presenteert ‘De lijst van Dubuffet | Meesterwerken uit de Prinzhorn Collectie’. In deze tentoonstelling ontdekt het publiek de oorsprong van Outsider Art - de beroemde Collectie Prinzhorn - door de ogen van Jean Dubuffet, één van de grootste kunstenaars van de 20e eeuw. De expositie wordt op 21 juni geopend door Beatrix Ruf, directeur Stedelijk Museum Amsterdam.
Uit nieuw kunsthistorisch onderzoek blijkt voor het eerst wat de ideeën zijn van Jean Dubuffet over de Prinzhorn Collectie. In 2015 werd de verloren gewaande, uitgetypte lijst van Dubuffet gevonden waarin hij de werken naar zijn inzicht heeft beoordeeld. ,,Dit roemruchte bezoek is een sleutelmoment in de kunstgeschiedenis,’’ aldus Hans Looijen, directeur van het Outsider Art Museum (OAM), gevestigd in de Hermitage Amsterdam.
Psychiater Hans Prinzhorn verzamelde begin vorige eeuw een spectaculaire kunstcollectie van mensen uit psychiatrische instellingen. Jean Dubuffet was de eerste kunstenaar die na de Tweede Wereld Oorlog een bezoek bracht aan de Prinzhorn Collectie. Dubuffet beschouwde de indrukwekkende Prinzhorn Collectie als een voorloper van zijn eigen ‘Collection l’Art Brut’, naar zijn idee de meest zuivere en niet-gecultiveerde vorm van kunst.
In een brief aan Pierre Matisse schrijft Dubuffet: ‘Ik heb in alle rust en onder de beste omstandigheden eindelijk de schitterende collectie van dokter Prinzhorn, die ik al jaren heel graag wilde zien, kunnen bezichtigen’.
De tentoonstelling laat zien dat Dubuffet de kunstwerken op een andere manier bekijkt dan zijn grote voorbeeld Prinzhorn. Prinzhorn beschouwt kunst als wetenschapper, terwijl Dubuffet als kunstenaar en verzamelaar naar de onconventionele collectie kijkt. Voor de Franse schilder staat veel op het spel: ‘kunst van gekken’ en zijn Art Brut mogen niet met elkaar worden verward. ,,Er is toch ook geen kunst van mensen die een maagziekte of pijn aan hun knie hebben,’’ aldus Dubuffet. Het werk van August Natterer, één van de pronkstukken van de Prinzhorn Collectie, beoordeelt hij als ‘niet veel bijzonders’. Daarentegen is hij erg onder de indruk van één van de andere meesters, August Klett: ‘zeer interessante en imposante collectie met prachtige kunst’.
Het Outsider Art Museum biedt de unieke mogelijkheid om de visie van deze twee sleutelfiguren in de historie van Outsider Art met elkaar te vergelijken en toont 100 authentieke, ongepolijste en tegendraadse kunstwerken uit de Prinzhorn Collectie met het commentaar van Dubuffet.
HANS PRINZHORN
Hans Prinzhorn (1886-1933) was een Duitse arts en kunsthistoricus die werk van patiënten uit psychiatrische instellingen analyseerde en bijeenbracht. Prinzhorn brak met de gewoonte om tekeningen en maaksels van patiënten slechts te gebruiken als materiaal voor het stellen van diagnoses voor psychiatrische ziekten. Hij publiceerde in 1922 een vernieuwend boek, met werken van patiënten, onder de titel ‘Bildnerei der Geisteskranken’.
Dit boek werd een groot succes in kunstenaarskringen en beïnvloedde de surrealisten zoals DalÃ, Breton, Picasso en Max Ernst. Zijn collectie is bewaard gebleven en ontsloten voor publiek in museum de ‘Prinzhorn collectie’ in Heidelberg in Duitsland.
JEAN DUBUFFET
Jean Dubuffet (1901-1985) was een Franse kunstenaar. Hij had een grote fascinatie voor tekeningen van kinderen, geestelijk minder begaafden en gedetineerden. Deze fascinatie leidde tot de oprichting van de La Compagnie de l’Art Brut. Dubuffet omschreef Art Brut als volgt: ‘ongesuikerde kunst, niet mooi gemaakt, bijna puur, authentiek en van de hoogste kwaliteit, ontstaan in volstrekt isolement en niet beïnvloed door de buitenwereld.’
OUTSIDER ART MUSEUM
Het Outsider Art Museum (OAM) is het enige museum in Nederland met nationale en internationale Outsider Art. Het museum is in maart 2016 geopend door koningin Máxima en tot stand gekomen dankzij een bijzondere samenwerking van zorgorganisatie Cordaan, Hermitage Amsterdam en Dolhuys I museum van de geest in Haarlem. Ontwerp en inrichting zijn van Benthem Crouwel Architects, grafische vormgeving van Kees Peerdeman.
