Tentoonstelling Bommelse Art Nouveau
» Let op: deze activiteit is voorbij «
Aan het einde van de negentiende eeuw en het begin van de twintigste eeuw was Zaltbommel een belangrijk, maar onderbelicht productiecentrum van de Nederlandse Art Nouveau. Het modern vormgegeven meubilair en koperwerk uit de Zaltbommelse werkplaats Onder den Sint Maarten maakte indruk op internationale tentoonstellingen voor decoratieve kunst in Turijn en Parijs. De Bommelaar Johan Adam Pool jr. (1872-1948) stond aan de basis van de werkplaats.
Na zijn studie bouwkunde aan de Polytechnische School in Delft wist hij niet goed hoe hij zijn leven wilde invullen. Hij had een interesse in het ontwerpen van meubels, maar kon ook in de steenfabriek van zijn vader werken. Toen hij werd aangesteld door een bouwkundig blad om verslag te doen van de Wereldtentoonstelling in Parijs in 1900, kwam hij in aanraking met de meest moderne vormen van kunst en kunstnijverheid. Dat gaf hem de inspiratie om zelf ook weer te gaan ontwerpen.
In een schuur bij zijn ouderlijk huis in de Ruiterstraat begon hij daarom vanaf 1900 met het vervaardigen van moderne meubels, van kasten en stoelen tot complete kamerinrichtingen. Geïnspireerd door koperwerk dat hij in Parijs had gezien, bekwaamde Pool zich ook in het ontwerpen en maken van koperen klokken, vazen, lampen en allerlei andere vormen van huisraad. De producten van Onder den Sint Maarten waren zeer vernieuwend. Zij verwezen niet naar de traditionele stijlen van de negentiende eeuw, maar hadden strakke geometrische vormen en een beperkte maar efficiënte decoratie. Daarmee sloot Pool in zijn ontwerpen aan bij de nieuwste vormgeving van zijn tijd. Bekende Nederlandse architecten en ontwerpers uit die periode, zoals Berlage, Eisenloeffel, Sluyterman en Stoffels, werkten ook in deze zogenaamde geometrische vorm van de Art Nouveau. Deze vormgeving zou aan het begin van de twintigste eeuw populair worden in Nederland, Duitsland, Oostenrijk en Schotland en zou de basis vormen voor de hoekige vormentaal van de latere Art Deco.
Na succesvolle tentoonstellingen en lovende recensies groeide de werkplaats uit zijn Bommelse voegen. Pool was in staat om in het voorjaar van 1902 de meubelfabriek van Amstelhoek in Haarlem over te nemen. Zo kwam hij dichter bij zijn potentiële klanten en verplaatste hij de productie van de werkplaats van Zaltbommel naar Haarlem. Deze werkplaats bleef tot 1936 bestaan.
Tentoonstelling
Met de tentoonstelling wil Museum Stadskasteel Zaltbommel de bezoeker laten kennismaken met de moderne wereld van Onder den Sint Maarten. Het museum toont een groot deel van de meubelen en het koperwerk uit de eigen collectie, aangevuld met bijzondere bruiklenen van verschillende particulieren, waaronder zeldzame klokken, design koperwerk en allerhande huisraad.
De tentoonstelling is verdeeld over twee locaties. In het museum wordt kort de geschiedenis van Onder den Sint Maarten geschetst. Daarna kan de bezoeker zich in het prachtige Art Nouveau pand aan de Waalbandijk 2 te Zaltbommel volledig onderdompelen in een Onder den Sint Maarten interieur en zich even in 1900 wanen.
Onder den Sint Maarten arrangement
De tentoonstelling vindt plaats tijdens het Cultuurfestival Bommelerwaard 2019 en is geopend in de weekenden tussen 1 juni en 1 september. Het bezoek aan de tentoonstelling verloopt in de vorm van een ‘Onder den Sint Maarten arrangement’. Een gids ontvangt u in het museum, loopt met u door de Zaltbommelse binnenstad langs enkele Art Nouveau panden en geeft een inleiding in de tentoonstelling aan de Waalbandijk 2. De wandelingen beginnen zowel zaterdags als zondags om 13.30 uur en om 15.30 uur. Aanmelden via beheerder@stadskasteelzaltbommel.nl of aan de balie van het museum: 0418 – 512617.
De tentoonstelling is ook buiten het arrangement om te bezoeken op de vrijdagmiddagen, tussen 13.00u. en 17.00u.
Toegangsprijzen
Op vrijdag € 2,50 op locatie en op zaterdag en zondag enkel in de vorm van het ‘Onder den Sint Maarten Arrangement’: zonder Museumkaart € 7,50 per persoon en met Museumkaart / Rembrandtkaart / ICOM een toeslag van € 2,50.
Het ‘Onder den Sint Maarten Arrangement’ bestaat uit een rondleiding, wandeling, brochure en kopje koffie. Start: Museum Stadskasteel.
