Een Utrecht Centraal vol koetsen en deftige dames

Duik in de geschiedenis van het drukste station van Nederland

Tentoonstelling 'Utrecht Centraal' Nieuws door
Foto 1. Trotse mannen staan klaar voor de foto van de bouw van de perronkap, in 1894. Bron: Het Spoorwegmuseum.

archief oud artikel 2 november 2016 Geschiedenis Utrecht, Utrecht Donkere stoomwolken verspreiden zich over het perron. De conducteur zet het felle fluitje aan zijn lippen. Vrouwen met hoeden op zwaaien hun mannen uit, die half uit het raampje hangen om afscheid te nemen. De trein komt op gang, nog net langzaam genoeg om een stukje mee te rennen. Totdat het stomende gevaarte met een kabaal uit het zicht verdwijnt. Zucht... zo lijken treinen wel heel romantisch. Het Spoorwegmuseum blikt in de tentoonstelling Utrecht Centraal terug op de geschiedenis van het inmiddels hypermoderne treinstation, waar in december de nieuwe stationshal opent.

Rijtuig vol historie

Het is de bedoeling dat er straks op het vernieuwde Utrecht Centraal zo'n duizend treinen per dag af en aan rijden. Een gigantisch verschil met vroeger: in 1845 deden maar zes treinen het station aan, toen het station net twee jaar bestond. Inmiddels heeft het grootste en drukste treinstation van Nederland al behoorlijk wat make-overs ondergaan. In de tentoonstelling Utrecht Centraal zie je in Postrijtuig NS mP3031 onder andere oude filmpjes en foto's die de transformatie van Utrecht Centraal laten zien. Je ziet de treinreizigers veranderen: van de wandelende lady's met hun chaperonnes van vroeger tot de studenten met tassen vol vieze was van nu. Ook het straatbeeld verschilt behoorlijk: op de foto uit 1912 is het stationsplein redelijk rustig met nette mannen in pak en hier en daar een paard en wagen. Een romantisch en vredig beeld! Probeer je dat maar eens voor te stellen wanneer je in de drukke menigte op het station loopt en het bekende omroepdeuntje hoort: "Dames en heren..."

Iconische Phoenix is terug

De geschiedenis van Utrecht Centraal bevat niet alleen romantiek, maar ook ellende. In 1938 woedde er een grote brand op het station, net na jarenlange verbouwingen en verbeteringen. Tragisch genoeg brandde het gebouw grotendeels uit. In 1939 werd het station herbouwd. Als aandenken aan de verschrikkelijke brand van '38 werd er een feniks op de nok geplaatst: de Phoenix. Erg symbolisch, want het station was als een feniks uit de as herrezen. In 1975 moest het oude stationsgebouw wijken voor het Nieuwe Hoog Catharijne, het winkelcentrum van het station. De Phoenix verdween toen naar studentenvereniging Phoenix in Delft. Ter ere van de tentoonstelling Utrecht Centraal is de Phoenix weer even terug in Utrecht, in Het Spoorwegmuseum.

Bekijk de tentoonstelling Utrecht Centraal vanaf 2 november 2016 tot en met 5 februari 2017 in Postrijtuig NS mP3031 in Het Spoorwegmuseum.

Bijzonder: bij de opening van de nieuwe stationshal verhuist Postrijtuig NS mP3031 vanaf 7 tot en met 11 december naar spoor 4 van Utrecht Centraal en is de tentoonstelling dus op het station zelf te zien.
Foto 2. Het stationsplein van Utrecht Centraal in 1912. Links zie je nog een paard en wagen staan. Bron: Het Spoorwegmuseum.
Foto 3. In 1938 was er brand op het perron van Utrecht Centraal. Bron: Het Spoorwegmuseum.
Foto 4. Een kleurrijk stationsplein vol kekke voertuigen in de tijd van de flowerpower. Bron: Het Spoorwegmuseum.
Foto 5. Een impressie van Utrecht Centraal, héél lang geleden: het station in 1845. Bron: Het Spoorwegmuseum.

Laatst gewijzigd: 2016-11-02 14:32:39 · Gepubliceerd: 2016-11-02 11:40:36 - 1373