1

Dansen met de vijand: hoe tante Roosje de oorlog overleefde

Beleef het indrukwekkende levensverhaal van Rosa Glaser in De Museumfabriek

Tentoonstelling Dansen met de vijand Nieuws door
Foto 1. De tentoonstelling Dansen met de vijand in De Museumfabriek is een ode aan de levenslustige Rosa Glaser (1917-2000), die maar liefst zes concentratiekampen overleefde in de Tweede Wereldoorlog. Foto: De Museumfabriek © Archief Roosje Glaser.

archief oud artikel 10 september 2018 Geschiedenis Enschede, Overijssel Stel je voor: je bent op excursie in Auschwitz en ziet ineens je eigen achternaam op een van de koffers in de vitrine staan. Het overkwam Paul Glaser (1947). Hij dook in zijn familiegeschiedenis en ontdekte het verborgen verhaal van zijn 'tante Roosje', waar hij vervolgens een boek over schreef. In de tentoonstelling Dansen met de vijand kruip je in de huid van danseres Rosa Glaser (1914-2000) en ontdek je haar indrukwekkende levensverhaal. Hoe ze als joodse vrouw weigerde op te geven in de Tweede Wereldoorlog, op wonderbaarlijke wijze meerdere concentratiekampen overleefde en zelfs in oorlogstijd altijd bleef dansen. Een ode aan een sterke, getalenteerde en vastberaden vrouw.

Verraden door haar ex-man

Er is bijzonder veel beeldmateriaal van Rosa - ook wel Roosje - Glaser bewaard gebleven. In de tentoonstelling zijn portretfoto's en filmpjes van voor en na de oorlog te zien, persoonlijke foto's van haar vele reizen, foto's van haar op de bühne als danseres en zelfs beelden van het Polygoonjournaal van toen - het Nederlandse bioscoopjournaal. Rosa's charme spat van de foto's en filmpjes af. Ze was een geboren entertainer en zat tijdens het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in de bloei van haar leven en carrière. Ze wist nog redelijk lang haar Nijmeegse dansschool te behouden in oorlogstijd, zelfs met alle anti-Joodse maatregelen, maar werd tragisch genoeg verraden door haar ex-man. Naar verluidt deed hij dit uit jaloezie; hij was zelf ook danser en kon het niet verkroppen dat zij ondanks alles zo'n succes had. Aan de hand van de vele beelden en persoonlijke quotes van Glaser doorloop je haar bijzondere leven en kun je niet anders dan bewondering krijgen voor haar volharding en levenslust.

Dansavondjes in Auschwitz

Rosa's charmes bleken de sleutel tot haar overleving: ze begon een verhouding met een officier in Kamp Westerbork en wist zo haar transport naar Polen uit te stellen. Maar niet voor lang: uiteindelijk kwam ook zij in Auschwitz terecht. Op 16 september 1943 werd Roosje met honderd andere vrouwen geselecteerd om als proefkonijnen de experimenten van professor Clauberg, een van de Engelen des Doods, te doorstaan. Ondanks de vreselijke experimenten wist ze zich op te werken tot medisch secretaresse. Daarna werkte ze in de gaskamers, waar ze de afschuwelijke taak kreeg om Joden te begeleiden naar hun dood. Muziek en dans sleepten haar en vele andere vrouwen door deze gruwelijke ervaringen heen. In de slaapzaal speelde Roosje cabaret en deed ze aan tapdance. Haar charmes bleven opnieuw niet onopgemerkt: ze werd gevraagd om te dansen op feestjes van de SS-officieren. Hierover schreef ze zelf: "Ofschoon vier van mijn collega's voor onze ogen werden opgehangen, hadden wij toch de volgende dag cabaret. Ik maakte veel mee. Te veel. Kunt u het begrijpen, dat ik zong, danste en piano speelde, in het holst van de nacht voor een stel dronken SS-vrouwen en soldaten. Dan kreeg ik als beloning een heel brood." Uiteindelijk overleefde Rosa Glaser maar liefst zes concentratiekampen en begon ze na de oorlog een nieuw leven, in Zweden. Ze stierf in 2000.

Bijzondere video: Roosje als tapdanser

Er zijn zelfs videobeelden bewaard gebleven van Roosje als danseres. Zie in dit filmpje hoe ze de sterren van de hemel danst.

Praktische informatie

  • De tentoonstelling Dansen met de vijand is vanaf 12 september 2018 tot en met 6 januari 2019 te zien in De Museumfabriek;
  • Een entreekaartje kost € 8,50 voor volwassenen en € 7,50 voor kinderen vanaf vijf tot en met zeventien jaar;
  • De Museumfabriek is dinsdag tot en met zondag geopend van 11:00 uur tot 17:00 uur. Tijdens schoolvakanties ook geopend op maandag.
    Foto 2. Rosa was een prachtige danseres; een talent dat haar ook in oorlogstijd veel bracht. Foto: De Museumfabriek © Archief Roosje Glaser.
    Foto 3. Dansend met haar ex-man, in betere tijden. Hij zou haar uiteindelijk verraden uit jaloezie. Foto: De Museumfabriek © Archief Roosje Glaser.
    Foto 4. Rosa als stralend middelpunt op een dansfeestje. Foto: De Museumfabriek © Archief Roosje Glaser.

    Laatst gewijzigd: 2018-10-09 11:42:51 · Gepubliceerd: 10 september 2018 - 2341