Tijdelijk open: de schuilkelder van Kröller-Müller

Verscholen kunstbunker tijdelijk open voor publiek

Kröller-Müller Museum Nieuws door
Foto 1. De schuilkelder van Helene Kröller-Müller. Foto: Kröller-Müller Museum © Marjon Gemmeke.

archief oud artikel 7 september 2021 Geschiedenis Otterlo, Gelderland De schitterende collectie van het Kröller-Müller lag tijdens de Tweede Wereldoorlog veilig opgeborgen in een kunstbunker onder een duin op de Hoge Veluwe. Dankzij de vooruitziende blik van Hélène Kröller-Müller en een razendsnelle reddingsoperatie in juli 1940 bleven topstukken van onder anderen Vincent van Gogh en Claude Monet ongedeerd. Nu tijdens de jaarlijkse herdenking van Operatie Market Garden opent het Kröller-Müller Museum deze schuilkelder tijdelijk voor het publiek. Van 8 tot en met 29 september kun je zien waar de schilderijen en andere kunstvoorwerpen verborgen lagen.

Razendsnelle reddingsoperatie

Absolute topstukken van Vincent van Gogh en Claude Monet, prenten van Picasso, kwetsbaar keramiek uit Griekenland. Ze zijn nu nog altijd te bewonderen in het Kröller-Müller Museum. Dat is vooral te danken aan een razendsnelle reddingsoperatie van het museumpersoneel. In juli 1940 werd de gehele kunstcollectie van het museum binnen een week in veiligheid gebracht. Tot het einde van de oorlog zat die verzameling verstopt in deze bunker. Nog altijd moet je even zoeken naar deze bijzondere plek midden in het bos. Je loopt het Kröller-Müller Museum uit en na een korte wandeling over een zandpad, zie je plots een bakstenen poortje. Achter een stevige deur, half verscholen onder een duin, ligt de schuilkelder. Voor de tweede keer stelt het Kröller-Müller deze kunstbunker open voor het publiek. De kelder is inmiddels leeg, maar het is niet zo moeilijk in te beelden hoe vol het hier was tijdens de oorlogsjaren.

Flinke betonnen bak

De kunstbunker was een idee van Helene Kröller-Müller. Ze was al bijna tachtig jaar en in de jaren dertig was ze er van overtuigd dat het oorlog zou worden. Ze kreeg helaas gelijk. Omdat de collectie niet meer haar persoonlijke eigendom was, moest ze voor de bouw toestemming krijgen van het Rijk. Dat lukte, maar omdat de oude dame in 1939 overleed, maakte ze de opening van de bunker niet meer mee. De schuilkelder werd zelfs voltooid ná de Duitse inval. Voor het laatste werk aan de schuilkelder kreeg het museum zelfs nog hulp van Duitse soldaten. De schuilkelder bestaat uit een zware, betonnen bak van 210 vierkante meter. De muren kunnen tegen een stootje: ze zijn 1,20 meter breed en het plafond is zelfs anderhalve meter dik. Daaroverheen lag zand en aarde, dat al snel weer overwoekerd raakte met planten en bomen. De heuvel was na vijf jaar alweer zo sterk begroeid, dat de Canadese bevrijders de bunker niet eens opmerken. Ze parkeerden hun tanks gewoon op het dak van de kelder.

Kröller-Müller Museum in de Tweede Wereldoorlog

In 2019 was de schuilkelder van het Kröller-Müller Museum voor het eerst open voor publiek, ter ere van 75 jaar Vrijheid. Lees in dit artikel meer over de schuilkelder en het Kröller-Müller Museum in de Tweede Wereldoorlog.

Belangrijk om te weten

  • De schuilkelder is open van 8 tot en met 29 september 2021;
  • Openingsdagen zijn van maandag tot en met zondag tussen 11:00 en 15:00 uur;
  • Let op: toegang is alleen mogelijk in combinatie met een vooraf online gereserveerd ticket voor het museum. De toegang tot de schuilkelder is dan gratis. Wel moet je eerst een toegangsvoucher ophalen bij de ontvangstbalie in het museum;
  • Bij de schuilkelder zelf worden geen tickets verkocht!
Foto 2. De schuilkelder van het Kröller-Müller Museum. Foto: Kröller-Müller Museum © Marjon Gemmeke.
Foto 3. Geen busjes met geblindeerde ramen of een cordon van beveiligers. Het verplaatsen van de collectie naar de schuilkelder gebeurde in 1940 met een handkar. Foto: Kröller-Müller Museum.

Laatst gewijzigd: 2021-09-09 08:45:48 · Gepubliceerd: 2021-09-06 11:07:23 - 1426