1

Afghaanse cultuurschatten op de vlucht

250 Afghaanse kunstwerken uit de oudheid 'vluchten' naar westerse musea

Nieuwe Kerk Amsterdam Redactioneel door

archief oud artikel 19 december 2007 Amsterdam, Noord-Holland Om te voorkomen dat honderden cultuurschatten door de Taliban worden vernietigd, stuurde het Nationaal Museum in Kabul een deel van de collectie op wereldreis. De kunstwerken zijn op die manier veilig en het museum verdient op die manier bovendien geld voor wederopbouw. Van 22 december tot 20 april zijn de Afghaanse kunstwerken te zien in De Nieuwe Kerk in Amsterdam.

De tentoonstelling 'Verborgen Afghanistan' toont 250 kunstvoorwerpen die de oorlog in Afghanistan op een wonderlijke wijze hebben doorstaan. Een deel ervan was zwaar beschadigd en moest eerst worden gerestaureerd. De kunstwerken weren in 2004 herontdekt in de Centrale Bank van Kabul. Ze waren daar opgeborgen om ze uit handen van de Taliban te houden. De Taliban hebben tot nu toe al zo'n 2500 kunstschatten vernietigd. Daarnaast is het Nationaal Museum in Kabul er slecht aan toe en ontbreekt er een fatsoenlijk beveiligingssysteem. Door de collectie op reis te sturen blijven de kunstwerken veilig. Bovendien zamelt het Nationaal Museum op deze manier geld in om het museum weer te herbouwen. Ieder museum schenkt 200.000 dollar aan het Nationaal Museum. De rondreizende tentoonstelling deed eerder Parijs en Turijn aan en zal na Amsterdam in Amerika, London en in Bonn te zien zijn.

Smeltkroes van culturen

In Afghanistan hebben verschillende culturen hun sporen achtergelaten. Op de handelsroute tussen Oost en West, was het oude Afghanistan een kruispunt van Centraal-Aziatische beschavingen. In 'Verborgen Afghanistan' staan de vier vindplaatsen van de kunstschatten centraal:

  • De oudste vindplaats is Tepe Fullol. Deze dateert uit de Bactrische Bronstijd (rond 2000 v.Chr.).
  • Een grote deel van de tentoonstelling laat kunstwerken zien, die gevonden zijn in Ai Khanum, een stad die door Grieken is gesticht (vierde tot de tweede eeuw voor Christus).
  • Uit de zes graftombes van Tillya-tepe zijn de sieraden en andere gouden voorwerpen beroemd.
  • In Begram zijn in 1937 en 1939 twee verzegelde vertrekken blootgelegd. Deze waren gevuld met rijke Indiase ivoren meubelen, glazen, vazen en ook hellenistische gipsen emblemata.

Unieke kans

De tentoonstelling laat, behalve de indrukwekkende kunstwerken, ook het verhaal van het Nationaal Museum in Kabul zien. Dit museum bestaat sinds 1922 en had ooit zo'n honderdduizend voorwerpen. Na de Sovjet-inval in Afghanistan in 1979, werd het land steeds instabieler. Uiteindelijk mondde dit uit in een oorlog. In 1988 besloot het Museum zijn belangrijke collecties te laten 'onderduiken' in de Centrale Bank. In 1992 (na de val van het communisme) raakte het land in burgeroorlog. In 2001 besloot het Taliban-regime dat alle beelden moesten worden vernietigd. Dit was het dieptepunt voor het museum, want 2500 kunstschatten verdwenen op deze manier. Pas toen het Taliban-regime in 2003 werd verdreven, werd duidelijk dat een aantal schatten veilig was opgeborgen in de Centrale Bank. Deze lange geschiedenis leidde tot de tentoonstelling 'Verborgen Afghanistan', een unieke kans om zoveel klassieke schatten van dichtbij te zien.

Laatst gewijzigd: 2011-05-09 10:46:50 · Gepubliceerd: 19 december 2007 - 2156