1

Hermitage: Polonaise door het paleis

Hermitage Amsterdam heropent haar deuren

Bezoek Hermitage Amsterdam! Reportage door

18 juni 2009 bijgewerkt: 10 oktober 2018 Amsterdam, Noord-Holland De verwachtingen zijn hooggespannen. Hermitage Amsterdam bazuint al maanden rond dat het nieuwe museum prachtig, fantastisch en zelfs "een droom" is. Maar nu is het moment aangebroken dat we eindelijk kunnen zien of die woorden matchen met de werkelijkheid. De directeur van Hermitage Amsterdam heeft er alle vertrouwen in: "Welkom bij de opening van een droom!"

Spik en span

Alles is spik en span aan de Amstel 51. Het oude verpleegtehuis is in twee jaar tijd omgetoverd tot een ultramodern museum. En hoe je het ook went of keert, het moet gezegd worden, het is een bijzonder project dat erg goed is uitgepakt. Een droom? Zeker. Maar misschien is het allemaal net iets te mooi en perfect. Zoals verschillende bezoekers al in de wandelgangen opmerken, "we zien alleen maar de pracht en praal van de tsaren, maar waar zijn nu de mensen die voor hen werkten? En bestond het echte leven alleen maar uit polonaises (ja, onze boeren vreugdedans is helemaal niet zo oer-Hollands)?". Maar we laten die vragen nu even voor wat ze zijn en gaan gewoon eens rondlopen in die droomwereld.

Aan het Russische hof

De huidige tentoonstelling 'Aan het Russische Hof. Paleis en protocol in de 19e eeuw' laat ruim 1800 objecten zien uit het depot van het moedermuseum in St.-Petersburg. Alles draait in de tentoonstelling om de zes laatste tsaren die regeerden in de 19e eeuw. Er zijn natuurlijk prachtige japonnen, schilderijen, meubels, juwelen, serviezen en allerlei kostbaarheden te zien, maar het is vooral leuk om op zoek te gaan naar de menselijke verhalen achter de tsaren. Wie even een duik neemt in de geschiedenis en alle bordjes leest naast de schilderijen ontdekt het verhaal van tsaar Paul I. Een man die werd opgevoed door zijn grootmoeder en diepe wrok koesterde tegen zijn moeder Catherine de Grote. Want ja, zij liet hem 'in de steek' om te regeren over het land en kon haar macht moeilijk opgeven voor haar zoon. In één van zijn brieven schrijft hij dan ook verbitterd: "Ik ben al dertig jaar en ik heb niets om handen."

Het verhaal van Paul I

Catherine de Grote stond bekend om haar vrije leven en het vieren van de teugels. Omdat Paul I totaal niet gediend was van zijn moeder, draaide hij tijdens zijn regeringsjaren alle hervormingen, die zijn moeder had doorgevoerd, terug. Alles werd strakker en netter. Hup, iedereen in een ander uniform. De garde deed niets anders meer dan wisselen van de wacht. En, nog een 'ik zet me af tegen mijn moeder'-regel: vrouwen mochten niet meer regeren. Maar juist om die protocollen draait het in de tentoonstelling van de Hermitage. In de audiëntiezaal staan allerlei kledingstukken opgesteld voor de troon. Elk kledingstuk staat symbool voor een bepaalde rang. En zo lijkt het alsof je als museumgast ook even op bezoek mag bij de tsaar.

Dromen vervliegen

De balzaal is toch wel echt het toppunt van de tijdelijke tentoonstelling. De muziek gaat aan en de jurken die in een rondje staan opgesteld, zwieren in het rond. De prachtige, tot in detail bewerkte en perfect (!) bewaarde jurken staan op een ronddraaiende schijf. Als je achter deze dansende japonnen een kostuumfilm ziet, komt het romantische balgevoel helemaal naar boven. Maar als je bedenkt dat de crème de la crème altijd begon met een polonaise door het paleis, komt al snel de 'lalaaaallaaa...geef me nog eens een biertje'-mentaliteit bovendrijven. Dan is de droom over vervlogen tijden zo weer voorbij!

De tentoonstelling 'Aan het Russische hof. Paleis en protocol in de 19de eeuw.' is te zien vanaf 20 juni 2009 tot en met 31 januari 2010 in Hermitage Amsterdam.
Foto 1. Franz Xaver Winterhalter, Portret van gravin Varvara Moesina-Poesjkina, 1857, olieverf op doek, 147 x 112 Foto: Hermitage St.-Petersburg
Foto 2. Mihály Zichy, Bal in de Concertzaal van het Winterpaleis tijdens een staatsbezoek van Nasr ed-Din, sjah van Perzië, mei 1873, 1874, papier, gouache, potlood, witsel Foto: Hermitage St.-Petersburg
Foto 3. St.-Petersburg, Atelier van Izambard Chanceau, borduurwerk atelier van A. Laman, Galahofjapon van tsarina Maria Fjodorovna, fluweel, satijn, goudstiksel, 1880-1890. Fotografie: Herman van Heusden en Ruud van der Neut
Foto 4. (met de klok mee) Witte satijnen halflaarzen van tsarina Maria Fjodorovna, 1880-1890, met strikken, op Franse hakken; Parijs, lichtlila satijnen schoenen met strikken, 1890-1910, bestikt met zilveren kralen, op Franse hakken; lichtlila satijnen schoenen van tsarina Maria Fjodorovna, 1870-1880, met Valencienneskant, op Franse hakken; roze ripsschoenen van tsarina Maria Fjodorovna, 1870-1880, met Valencienneskant, op Franse hakken; herkomst: uit het Anitsjkovpaleis, na 1917, witte satijnen halflaarzen van tsarina Maria Fjodorovna, 1880-1890, op Franse hakken. Fotografie: Herman van Heusden en Ruud van der Neut Foto: Hermitage St.-Petersburg
Foto 5. Grote Zaal Keizersvleugel - foto: Roos Aldershoff

Laatst gewijzigd: 2018-10-10 09:08:13 · Gepubliceerd: 18 juni 2009 - 4112