1

Vincent van Gogh inspireert in Kröller-Müller Museum

Van Gogh & Co. Dwars door de collectie Reportage door

Bekijk de favoriet van Liz Kreijn, hoofd Collectie Kröller-Müller Museum:

archief oud artikel 24 april 2015 Cultuur Otterlo, Gelderland 108 werken van Vincent van Gogh en 24 andere kunstenaars. Ze hangen gebroederlijk naast elkaar in de expositie Van Gogh & Co. Dwars door de collectie. Deze schilders waren âf een inspiratiebron voor Vincent van Gogh âf door hem geïnspireerd. Zoek de gelijkenissen en speur naar die typische Van Gogh-kenmerken!

Fransman

"De Fransen doen graag alsof Van Gogh een Fransman is", lacht Liz Kreijn, hoofd collectie en presentatie van het Kröller-Müller Museum. "Maar daar doen wij natuurlijk niet aan mee, hij is een echte Nederlander!" Wel schilderde Van Gogh bijna al zijn meesterwerken in Frankrijk, daar woonde hij het grootste gedeelte van zijn leven. "Helaas leefde hij net niet lang genoeg om de genoegens van zijn succes te smaken."

Zonnebloemen

Helene Kröller-Müller, die de museumcollectie is begonnen, bouwde haar werk op rondom de werken van Van Gogh. Ze vond hem een keerpunt in de kunstgeschiedenis en kocht als tweede werk in haar collectie het stilleven 'Zonnebloemen' aan. Het was haar lievelingswerk, zozeer zelfs dat ze na haar dood in het museum werd opgebaard onder dat schilderij.

Schets en origineel

Het Kröller-Müller viert het 125e sterfjaar van Vincent van Gogh mee. Dat is niet verwonderlijk, aangezien het museum op de Veluwe de op één na grootste collectie werken van de Hollandse schilder heeft: 88 schilderijen en 180 tekeningen op papier. Alles hangt hier gezellig door elkaar: in sommige gevallen eerst de schets en daarna het originele werk. Het geeft een bijzonder inkijkje in het geëxperimenteer van Van Gogh, die niet snel tevreden was.

Menselijke schilder

"De expositie is opgebouwd uit vier thema's", vertelt Liz Kreijn. Het zijn thema's die in de negentiende eeuw populair waren: de natuur, de menselijke figuur (inclusief alle (zelf)portretten), stillevens en dorps- en stadsgezichten. "Je ziet dat er boven de kunstwerken fragmenten zijn te lezen uit brieven die Van Gogh schreef. Zo krijgt de tentoonstelling een persoonlijke touch." Vincent schreef uitzonderlijk veel brieven, voornamelijk naar zijn broer Theo. Ze voerden bijna dagelijks een levendige correspondentie. Voornamelijk daardoor weten we nu zoveel over Van Gogh en zijn leven. Hij was driftig en eigenwijs, dat maakt hem herkenbaar voor mensen, niets menselijks was hem vreemd.

Rand van de stad

Kreijn: "Dat zie je ook terug in zijn voorkeur voor het platteland en de arbeiders. Hij was zelf een dorpsjongen die veel van de natuur hield. Eerst wilde hij dolgraag portrettekenaar worden, maar hij werd later toch vooral bekend om zijn natuurschilderijen." Waar anderen voor stads- en dorpsgezichten zich focusten op de vernieuwingen en bijvoorbeeld de Industriële Revolutie, trok Van Gogh juist naar de rand van de stad, daar waar het nog landelijk was. Dat vond hij veel interessanter.

Portretten op straat

Naast boeren en arbeiders trok Van Gogh ook wel eens mensen van straat. Hij zette een oude man dan een zuidwester op en voilá: hij had een schilderij van een visser. Deze tactiek gebruikte Rembrandt ook, een schilder die vurig bewonderd werd door Van Gogh. De buren en de postbode werden ook regelmatig geportretteerd, daarin was Van Gogh vernieuwend. In die tijd was het gebruikelijk om mensen in de studio te schilderen en er verheven types van te maken. Dat deed Van Gogh niet, hij noemde de knoestige boeren en gezette viswijven juist 'artistieker' dan de meeste modellen. "Hij legde zijn omgeving vast," vertelt Kreijn. "En je ziet dat hij, als hij in Frankrijk aankomt, direct meer kleur in zijn schilderijen brengt." Dat was vernieuwend voor de Hollander, omdat de Haagse School, de stroming waar hij in Nederland mee in aanraking kwam, juist donker en zelfs somber was. Dat lichtvoetige heeft Van Gogh nooit meer losgelaten.

Bord met uien

Van Gogh was maar een arme kerel, zijn broer moest hem vanuit Parijs onderhouden. En naast dat het hem financieel gezien niet voor de wind ging, had hij ook wel eens geestelijke problemen. Het schilderij 'Stilleven rond een bord met uien', dat hij begin januari 1889 schilderde, geeft een mooi beeld van zijn leven. In dit stilleven groepeerde Van Gogh alles wat hij nodig had. Uien om te eten, de brieven van en naar zijn broer, een boek over kleur, een pijp (hij was een fervent roker) en een fles absint, waar hij regelmatig naar greep.

Nieuwe ontdekking

Omdat Van Gogh het niet breed had, schilderde hij ook wel eens een doek over. Daar kwam het Kröller-Müller Museum laatst pas achter: met een nieuwe techniek vonden ze onder het schilderij 'Stilleven met akkerbloemen en rozen' nâg een schilderij, één van twee boksers. Lang werd aangenomen dat het bloemenschilderij niet van Van Gogh kon zijn, omdat de afmetingen zo groot waren en er zoveel bloemen op stonden. Maar in een brief van Vincent aan Theo werd wel precies datzelfde schilderij beschreven. Lang leve de brieven van Vincent! Deze 'nieuwe' Van Gogh heeft nu een plek gekregen tussen al dat andere moois. Nieuwsgierig geworden? Bezoek zelf Van Gogh & Co. Dwars door de collectie!

Nog niet uitgekeken op de Hollandse meesterschilder? Bekijk alle uitstapjes en verhalen rondom 125 jaar Van Gogh
Foto 1. De postbode; Portret van Joseph Roulin, februari-maart 1889, door Vincent van Gogh
Foto 2. Een soort dagboek in verf: Stilleven rond een bord met uien, begin januari 1889, door Vincent van Gogh
Foto 3. Overzicht van de expositieruimte. Foto: Marjon Gemmeke, Kröller-Müller Museum
Foto 4. Dit uitzicht had Van Gogh vanuit zijn kamer in de inrichting; Het ommuurde korenveld met opkomende zon, eind mei 1889, door Vincent van Gogh
Foto 5. Stilleven met akkerbloemen en rozen, het overgeschilderde schilderij, door Vincent van Gogh

Laatst gewijzigd: 2015-07-29 13:26:08 · Gepubliceerd: 24 april 2015 - 1715

Activiteiten Kröller-Müller Museum

Nu te bezoeken

Door de bomen het bos


Door de bomen het bos is een veelzijdige tentoonstelling, waarbij je geprikkeld wordt en met frisse gedachtes en ideeën weer naar huis gaat.

Wandeling “Door de bomen de Beeldentuin”


Makerscollectief Circus Andersom heeft een multidimensionale wandeling uitgezet door de beeldentuin van het Kröller Müller Museum. Lijkt het jou leuk om mee te wandelen? Haal dan snel een ticket!