Japans kamerscherm van grote waarde komt naar Museum Volkenkunde

Kamerscherm van Keiga eerst twee weken te zien voor het publiek voor restau

Museum Volkenkunde Nieuws door
Foto 1. Kamerscherm 'Uitzicht op Deshima in de baai van Nagasaki'; Kawahara Keiga (1786-c.1860) ; inkt en pigmenten op zijde; circa 1836. Foto: Museum Volkenkunde

archief oud artikel 4 juli 2018 Opmerkelijk Leiden, Zuid-Holland Een onbekend en volstrekt uniek kamerscherm van de Japanse kunstenaar Kawahara Keiga, die leefde van 1786 tot 1860, is recent ontdekt en aangekocht door het Nationaal Museum van Wereldculturen. Conservatoren troffen het manshoge kamerscherm van grote kunsthistorische betekenis aan in privébezit. De voorstelling toont de baai van Nagasaki met daarin de Nederlandse handelspost op het eilandje Deshima in 1836. Het wordt een sleutelstuk binnen de Japan-collectie van Museum Volkenkunde. Vanaf donderdag 5 juli 2018 is het topstuk in Museum Volkenkunde alvast twee weken voor het publiek te zien, waarna het werk zal worden gerestaureerd.

Uniek werk van Keiga

Directeur Stijn Schoonderwoerd: "Het is een volstrekt uniek werk binnen het oeuvre van Keiga, waarin geen enkel ander kamerscherm bekend is. De bijzondere historische relatie tussen Japan en Nederland wordt op spectaculaire wijze verbeeld. We vinden het dan ook heel belangrijk dat we dit werk aan de Collectie Nederland hebben kunnen toevoegen." Voor het museum wordt het een sleutelstuk binnen de Japan-collectie en specifiek binnen de Keiga-collectie, die met ruim vijfhonderd objecten de grootste ter wereld is. Na volledige restauratie zal het topstuk een centrale plaats krijgen in Museum Volkenkunde.

Nederlandse schepen te zien op het kamerscherm

Het kamerscherm 'Uitzicht op Deshima in de baai van Nagasaki' is geschilderd op zijde vanuit een vogelvluchtperspectief. Het omvat acht panelen met een totale afmeting van 1.71 meter hoog en bijna vijf meter breed en dateert van circa 1836. In die tijd dreven de Nederlanders vanaf het kunstmatige eilandje Deshima als enige Europeanen handel met Japan. Op het scherm is prominent het Nederlandse schip Marij en Hillegonda te zien, dat slechts een keer - in 1836 - naar Japan voer. Het scherm is hoogstwaarschijnlijk geschilderd in opdracht van een welgestelde bewoner van Deshima. Maar ook de Chinese handelspost, inclusief twee Chinese boten die voor anker liggen, is in groot detail geschilderd. Het werk is voorzien van de signatuur 'Keiga' geschreven in Japanse karakters, met daarbij een rood zegel met zijn roepnaam 'Tojosky' in alfabet.

Wie is de kunstenaar Keiga?

Kawahara Keiga wordt vanwege de nauwkeurige detaillering in zijn werk ook wel 'fotograaf zonder camera' genoemd. Met zijn rijke oeuvre heeft hij de Japanse natuur en cultuur kleurrijk in beeld gebracht, vooral in opdracht van onderzoekers zoals Dr. Philipp Franz von Siebold (1796-1866). Keiga had het uitzonderlijke voorrecht Deshima vrijelijk te mogen betreden, waardoor hij ook de Japans-Nederlandse betrekkingen visueel kon vastleggen. Dat gaf hem tevens toegang tot Europese schildertechnieken zoals perspectieftekenen, wat hij in het scherm op meesterlijke wijze toegepast heeft.

Goed om te weten:

  • Wat? Uniek en pas ontdekt kamerscherm van de Japanse kunstenaar Keiga;
  • Waar? Te zien in Museum Volkenkunde in Leiden;
  • Wanneer? Het kamerscherm is vanaf donderdag 7 juli twee weken te zien, waarna het gerestaureerd wordt. Na restauratie is het permanent te zien in de Japan-collectie van het museum;
  • Hoe duur? Een toegangskaartje voor het museum voor volwassenen kost € 14,- en voor studenten en kinderen van vier tot en met achttien jaar € 6,-.
Foto 2. Detail: Het Nederlandse handelsschip Marij en Hillegonda. Foto: Museum Volkenkunde

Laatst gewijzigd: 2018-07-03 22:49:29 · Gepubliceerd: 2018-07-03 22:39:52 - 698

Dit past bij 'Japans kamerscherm van grote waarde komt naar Museum Volkenkunde'