1

Primeur! We hebben een Eregalerij van de Nederlandse Fotografie

180 jaar geschiedenis in 99 iconische foto's

Het Nederlands Fotomuseum Nieuws door
Foto 1. Kom ook kijken in de Eregalerij van de Nederlandse Fotografie. Wat vind jij van de keuzes? En welke foto zou je toe willen voegen? Foto: Nederlands Fotomuseum © Fred Ernst

15 juni 2021 Cultuur Rotterdam, Zuid-Holland De koning ging je al voor, hij bezocht op 8 juni de Eregalerij van de Nederlandse Fotografie in het Nederlands Fotomuseum. Deze galerij is dan ook een wereldprimeur! Eregalerijen kom je overal tegen, maar tot nu toe was er nog nergens ter wereld één voor fotografie. Terwijl dit actuele medium veel impact had en heeft. Dat laten de foto's in de Eregalerij duidelijk zien: 99 iconische foto's die samen het verhaal vertellen van de geschiedenis in Nederland sinds 1842. Vraag je je nu af waarom er geen 100 foto's zijn? Omdat je die honderdste foto zelf mag toevoegen!

Iconische foto's met een verhaal

Dwalend door de Eregalerij van de Nederlandse Fotografie in het Nederlands Fotomuseum kom je zowel bekende als onbekende foto's tegen. De pasfoto's van Anne Frank uit 1939 hangen er. Maar ook een maanlandschap, dat blijkt te zijn genomen vanuit de sterrenwacht in Leiden in 1862. Je staat oog in oog met bijzondere klassieke foto's, zoals de foto uit 1967 van de Ajacieden Klaas Nuninga, Sjaak Swart, Piet Keizer en Johan Cruijff. De wereldberoemde foto van John Lennon en Yoko Ono tijdens hun 'bed-in' voor de vrede in het Hilton Hotel in 1969. En het eerste van de revolutionaire strandportretten die Rineke Dijkstra maakte begin jaren '90. En dan sta je opeens voor de live instagram feed van Meryem Slimani vol fraaie foto's van haar moeder, haar idool.

De ene foto is opgenomen in de Eregalerij vanwege de historische waarde of omdat het een tijdsbeeld geeft, de andere omdat het bijzondere kunst is. Een diverse verzameling, maar wat ze allemaal gemeen hebben: ze vertellen een verhaal. Dat was één van de criteria om opgenomen te worden in de Eregalerij, samen met maatschappelijke relevantie. En natuurlijk moest de foto op zich, als beeld, ook interessant zijn om naar te kijken. Het zorgt ervoor dat je tijdens je reis door oud en nieuw Nederland vaak even stilstaat om het beeld voor je neus op je in te laten werken.

Faaie staaltjes techniek

Terwijl je langs de foto's loopt zie je ook de ontwikkelingen die de fotografie zelf heeft doorgemaakt in 180 jaar. Vergelijk bijvoorbeeld het wat vage zwart-wit portret van een meisje met pijpenkrullen met die van het blonde meisje in lichtblauw jurkje. De eerste foto is de oudste in de Eregalerij: het portret dat Eduard Isaac Asser in 1842 maakte van zijn dochtertje. Asser was een Nederlandse fotopionier en over deze foto schijnt hij een uur te hebben gedaan. Zo lang moest zijn dochtertje doodstil blijven zitten om de foto scherp te krijgen! Dat is wel wat anders dan een simpele druk op de knop en klaar. Het meisje in lichtblauw jurkje hoefde niet zo lang te wachten tot haar vader, fotograaf Jan Zeegers, klaar was. Plus: kleur! Er zit 70 jaar tussen beide foto's en ze laten goed zien hoeveel er in die tijd technisch was veranderd in de fotografie.

Niet alleen technisch maakte de fotografie enorme sprongen, je ziet ook de composities in foto's veranderen, de manieren waarop iemand wordt geportretteerd en het ontstaan van fotografie als kunst.

Cas Oorthuys

Van de meeste fotografen is één foto opgenomen, van acht fotografen twee. En van Cas Oorthuys hangen er drie foto's. Oorthuys was één van de invloedrijkste Nederlandse fotografen van de 20ste eeuw. Vrijwel altijd had hij zijn camera's bij zich en legde hij vast wat hij om zich heen zag gebeuren. Zijn foto's van de economische crisis begin jaren dertig, de Tweede Wereldoorlog, de strijd van Nederlands-Indië om onafhankelijkheid, de wederopbouw en de Koude Oorlog zijn een begrip. Het zijn beelden van mensen in hun eigen omgeving, zoals zijn foto uit Nederlands-Indië en van de hongerige Amsterdamse vrouw die tijdens de Hongerwinter in 1944 met grote ogen in een mager gezicht een stukje brood naar binnen werkt.

Maar ook gebouwen, bruggen en industrieën legde hij vast. Zijn foto uit 1954 van stoomsleepboot 'Europa' in de haven van Rotterdam is daar een prachtig voorbeeld van. Een omslag voor hem: geen grimmige oorlogsbeelden, maar een boot die optimistisch de toekomst in vaart.

Rondleiding met speciale app

De 99 foto's spreken voor zich, daarom staat er steeds maar summier wat informatie bij. Voor wie meer wilt weten is er een speciale app die bij iedere foto vertelt wat deze zo bijzonder maakt en waarom hij in de Eregalerij hangt. Gewoon de app even downloaden en vervolgens de QR codes bij de foto's scannen. Geen zin om een app te gebruiken? Er zijn ook boekjes met de extra informatie.

Via de app kun je ook je eigen honderdste foto voor de Eregalerij uploaden! Daarvoor ga je naar de lege lijst in de zaal en klik je op de QR code. Vervolgens kun je de foto die je hebt uitgezocht via je telefoon uploaden. En zie je hem verschijnen op de lichtbaktafel voor de lege lijst. Wel handig om je eigen keuze van tevoren alvast op te zoeken en in je telefoon te zetten.

Goed om te weten

  • De Eregalerij van de Nederlandse Fotografie zoals hij er nu uitziet blijft in elk geval zo'n drie jaar hangen, daarna worden er misschien wel andere keuzes gemaakt;
  • Je kunt zelf je weg tussen de panelen zoeken, of de chronologische volgorde aanhouden. De foto's zijn namelijk onderverdeeld in zes thema's en tijdvlakken: Het nieuwe wonder 1839 - 1890, Foto’s voor iedereen 1890 - 1920, De nieuwe blik en Fotografie als wapen 1920 - 1945, Op weg naar een betere wereld 1945 - 1970, Fotografie wordt zelfbewust 1970 - 2000 en Beeldcultuur 2000 - nu;
  • Wil je je eigen keuze als honderdste foto uploaden in de Eregalerij, dan kun je die het beste van tevoren in je telefoon zetten;
  • Rondom de Eregalerij worden ook allemaal activiteiten en workshops georganiseerd, zoals de Eregalerij PLUS talkshow elke derde zondag van de maand. De eerste drie zijn online, vanaf 19 september vinden ze live in het museum plaats.
Foto 2. Eén van de iconische foto's in de Eregalerij: Marie Zeegers, dochter van fotograaf Jan Zeegers, circa 1912. Het is één van de eerste foto's in kleur en de eerste kleurenfoto die Zeegers maakte. Foto: Amsterdam City Archives / Jan Zeegers
Foto 3. Dwaal door de zaal langs grote foto's en kleine foto's. Welke foto vind jij in de lege lijst (rechts op de foto) horen als de honderdste foto van de Eregalerij van de Nederlandse Fotografie? Foto: Nederlands Fotomuseum © Fred Ernst

Laatst gewijzigd: 2021-06-15 00:15:14 · Gepubliceerd: 2021-06-14 15:18:14 - 2638