1

Word zelf uitvinder in Kunsthal Rotterdam

Nederlandse uitvindingen van vroeger en nu in 'Made in Holland'

Kunsthal Reportage door

archief oud artikel 20 januari 2010 Rotterdam, Zuid-Holland Wie kan zich het leven nog voorstellen zonder telefoon, zonder auto of zonder riolering? Wat een chaos en rotzooi moet het geweest zijn toen deze uitvindingen nog niet bestonden. Maar waar komen deze uitvindingen vandaan en wordt er tegenwoordig nog wel wat uitgevonden? Of hebben we alles al? De tentoonstelling 'Made in Holland' in Kunsthal Rotterdam laat zien hoe de afgelopen vierhonderd jaar problemen werden opgelost met een uitvinding. Ga op ontdekkingstocht en vindt zelf wat uit!

Een gigantisch lawaai raast door de hoeken van de tentoonstelling! Stijgt er ergens een vliegtuig op? Mensen kijken verschrikt op en lopen richting het geluid. Op een podium staat een jongetje voor een enorme windtunnel. Zijn haar waait strak naar achteren en in zijn handen houdt hij een vreemde paraplu. Maar waar elke andere paraplu meteen naar achteren klapt, houdt deze zijn poot stijf. Dit is dan ook de stormparaplu. "Zo, dat was best moeilijk", vertelt het jongetje tegen zijn oma. "De wind is echt heel sterk, maar de paraplu had er geen last van!" Dit is het begin van de tentoonstelling 'Made in Holland'. De toon is meteen gezet.

Problemen oplossen

Voor elk probleem verzinnen Nederlanders een nieuwe uitvinding. Maar elke nieuwe uitvinding levert ook weer nieuwe problemen op. Denk maar aan de auto. Kunsthal Rotterdam laat met filmpjes, modellen en tekeningen zien hoe vaak de auto herontwikkeld is. Aan het eind van de negentiende eeuw was het een revolutie dat er naast de fiets en de koets een nieuw vervoermiddel de weg op kon. Maar men had toen niet voorzien dat een auto veel ongelukken kan veroorzaken. Door dit probleem ontstonden airbags en gordels om de veiligheid van de bestuurder te waarborgen. Tegenwoordig wordt er bij het ontwerpen van nieuwe auto's steeds gekeken naar de zuinigheid. Hoe zou het nog milieuvriendelijker kunnen? In de tentoonstelling is een futuristische auto te zien, maar ook het octrooi op de versnellingsbak van de DAF-auto.

Uitvindingen vinden nog steeds plaats, maar zijn wel anders dan vroeger. Eeuwen geleden werden nieuwe ideeën bedacht om grote problemen op te lossen. Zoals het aanleggen van riolering om choleraslachtoffers te verminderen. Tegenwoordig zijn uitvindingen veel kleiner en zijn het vooral vernieuwingen die een eerdere uitvinding verbeteren. Denk aan de klapschaats. Al in de negentiende eeuw werd de eerste 'normale' schaats uitgevonden. Het octrooi op die uitvinding is ook te zien in de tentoonstelling. Tegenwoordig willen we nog sneller over het ijs suizen en is de klapschaats ontstaan. Schaatsen: ontspanning door inspanning. 'Made In Holland' laat zien dat we steeds sneller willen en ook kunnen.

Intuïtietafel

In 'Made in Holland' zijn de bekende uitvindingen te zien zoals de praatpaal van de Wegenwacht, de tent en de telegraaf. Erg leuk om de eeuwenoude bijbehorende octrooien te zien en hoe lang zo'n uitvinding al bestaat. Erg grappig is de promotie van nieuwe producten . De vouwwagen bijvoorbeeld werd opgezet door een model in bikini en op hoge hakken. Tegenwoordig zou een gezellig gezinnetje met een handige vader op de advertentie te zien zijn. Maar nog leuker zijn de uitvindingen waar je misschien nog nooit van gehoord had. Zoals de intuïtietafel. Een tafel met allerlei elastieken banden om haar blad heen waar je elk briefje, glas water of folder tussen kan klemmen. De blindbeweegbal is ook zo'n bijzondere uitvinding. Een hele grote bal met daarin een vangnet zodat blinde kinderen kunnen gaan en staan waar ze willen, zonder zich pijn te doen.

Kinderen

Maar zijn al deze uitvindingen nou echt zo handig? Kinderen kunnen aan de slag gaan als echte uitvindingentester. Voer samen met dokter Bibber een operatie uit en ontdek dat dat nog lang niet zo gemakkelijk is als gedacht. Of wat dacht je van dansen in de 'silent disco'? Iedereen heeft een koptelefoon op met dezelfde muziek, maar mensen zonder een koptelefoon hebben geen last van te harde muziek. Ook kun je in de geheimschriftkamer net als uitvinder Hugo Koch een geheimschrift maken. Maak een bericht in geheimtaal en laat dat andere bezoekers oplossen. En welke uitvinding mist er nog? Laat je tekening achter op de ideeënwand. Zo zou iemand een aparte knop op het toetsenbord voor 'www' heel handig vinden. 'Die letters typ ik zo vaak, waarom is daar geen aparte toets voor?'

Samen met het Nationaal Archief en de Technische Universiteit Delft laat Kunsthal Rotterdam een indrukwekkend stukje geschiedenis zien in de tentoonstelling 'Made in Holland'. Maar ook de toekomst van uitvindingen komt aan bod. Misschien lijkt het of we alles al hebben, maar voor we het weten is er weer een nieuwe uitvinding. En wie weet word jij de nieuwe grote uitvinder! Kom naar Kunsthal Rotterdam en ontdek het zelf!

Made in Holland, uitvindingen en innovaties
Kunsthal Rotterdam
19 december 2009 tot en met 21 maart 2010

Toegangsprijzen:
Volwassen: 10 euro
Kinderen van 6 tot en met 18 jaar: 2 euro
Kinderen tot en met 5 jaar: gratis
Foto 1. Voer net als dokter Bibber een echte operatie uit!
Foto 2. Hoe lang houdt de paraplu het vol?
Foto 3. High Speed Train 2020. Ontwerp Doeke de Walle. Collectie Technische Universiteit Delft, Faculteit Industrieel Ontwerp.
Foto 4. IJsschaats met beweegbare hakplaat, 1934. Foto: Collectie Nationaal Archief.
Foto 5. Praatpaal, ontwerp Chrétien Gerrits, 1990. Collectie Technische Universiteit Delft, Faculteit Industrieel Ontwerp
Foto 6. Maak een geheim bericht!

Laatst gewijzigd: 2011-05-09 10:46:50 · Gepubliceerd: 20 januari 2010 - 2539