archief oud artikel 9 november 2010 Cultuur Leiden, Zuid-Holland Kwamen ze op de rug van een walvis of roeiden ze in zeven kano's naar het vasteland? Eén ding is zeker: de wereld kende geen betere zeelui, dan de Maori's. In Museum Volkenkunde sprankelt ieder element van hun cultuur, van de Haka, de Waka en de Moko. Dans en schreeuw gerust mee in deze indrukwekkende tentoonstelling.
In de eerste zaal van Museum Volkenkunde introduceert oorverdovende muziek de Maori's. Een zwart-witte film op verschillende schermen toont flitsen van de eerste bewoners van Nieuw-Zeeland, al dansend of één met de natuur op het strand. Veel bezoekers nemen de tijd om de beelden rustig op zich in te laten werken. Het is de allereerste begroeting van de Maori's en een voorproefje van hun dans: de Haka. De Haka was bedoeld om de vijand angst aan te jagen en indruk te maken. De gezichtsuitdrukkingen van de dansers werken hieraan mee: opengesperde ogen en uitgestoken tongen. De Maori's houden erg van traditie en dansen nu nog steeds de Haka, bijvoorbeeld bij het rugbyveld. Met het doen van de Haka staan zij al 1-0 voor! Op beeldschermen in de muur wordt de dans stap voor stap uitgelegd en ik waag vast een paar pasjes.
De kiwi
Volgens de wetenschap voeren de Maori's in kano's -Waka's- van de kust van Oost-Azië van eiland naar eiland. Zo kwamen ze uiteindelijk in Nieuw-Zeeland. Zij waren de eerste bewoners van het land, wat zij het land van de lange witte wolk noemden. De Waka is een traditioneel vervoermiddel, wat nu voor bijzondere gelegenheden nog steeds gebruikt wordt. Voor Museum Volkenkunde ligt ook een Waka, een zogenaamde Waka Taua. Meer weten over dit bijzondere cadeau, speciaal gemaakt door echte Maori's in Nieuw-Zeeland? In de tentoonstelling is er een film te zien over deze kano's. Toen de Maori's in Nieuw-Zeeland waren belandt, was het voor hen niet gemakkelijk. Ze moesten wennen aan de wisselende seizoenen en het voedsel. Maar de grote loopvogels in het land waren al snel hun favoriete lekkernij. Door de eetlust van de Maori's stierven veel van deze vogels uit. Eén klein loopvogeltje wist te overleven: de kiwi. Dit vogeltje is nog steeds het symbool van Nieuw-Zeeland.
De Maori's in een Waka en dansend de Haka in Leiden.Wie is je papa?
Dat de Maori's na al die tijd nog over een rijke cultuur beschikken blijkt uit de rijkgevulde zalen van Museum Volkenkunde. Prachtig houtsnijwerk, schatkisten en geweven kleden. We krijgen nogmaals een welkom van een Maori, die het scheppingsverhaal van zijn volk vertelt. De eerste vrouw werd namelijk uit zand gemaakt door Tumatauenga, de god van het bos. Door zijn neus tegen haar neus aan te drukken kreeg zij de levensadem. Zo begroeten de Maori elkaar nog steeds. De herkomst van een Maori is heel belangrijk, bij een kennismaking vertellen zij hun hele achtergrond: de Whakapapa. Dat de voorouders een grote rol spelen in het leven van de Maori's komt tot uiting in het ontmoetingshuis. Een geheimzinnige sfeer hangt in de Wharenui, de ontmoetingsruimte in de Marae – openbare ruimte-. Hier zijn verhalen te beluisteren, die doorverteld worden aan de Maori-kinderen.
Het mooie Nieuw-Zeeland.Historie
Door een kunstwerk van hout, een zogenaamde Tekoteko maak ik contact met de voorouders van de Maori's. Muziek en geluiden klinken door de koptelefoon, terwijl voor mij het Nieuw-Zeelandse landschap voorbij flitst. Maori-zijn is in het moderne Nieuw-Zeeland hartstikke hip. Maar dat ze in het verleden niet altijd goed behandeld zijn, komt ook in de tentoonstelling naar voren. In februari 1840 sloten de Maori's namelijk een verdrag met de Britten. De soevereiniteit van het land zou aan de Britse kroon toevallen en de stamhoofden zouden traditionele bevoegdheden bewaren. Maar omdat de tekst in verschillende talen geschreven, ontstonden er misverstanden. Nu komen er steeds vaker claims van Maori's over dit verdrag. Leer meer over dit stukje geschiedenis in Museum Volkenkunde.
De hoogste baas.Tatoeage
Als uitsmijter laat het Museum Volkenkunde de bezoeker echt kennismaken met de Maori's. Leer de langste plaatsnaam ter wereld - 85 tekens! -, in het Maori uitspreken. En kom erachter hoe een Maori-tatoeage bij jou staat. Kies voor man of vrouw en bepaal dan je rang. Ben je een weefster, een huishoudelijke hulp of de hoogste baas? De hoogste baas natuurlijk! Zie hier het resultaat. Vrouwen krijgen vaak een tatoeage – een Moko – op de kin, met symbolen voor schoonheid, vruchtbaarheid en groei. De mannen zijn trots op hun gezicht en dragen daar dan ook vaak tatoeages. Door de interactieve tentoonstelling, de donkere zalen en de interessante weetjes, voelt het alsof je voor even onderdeel bent van dit trotse volk. Een boeiende ervaring.
Museum Volkenkunde Leiden
19 oktober 2010 tot en met 18 september 2011
Toegangsprijs: €8,50 voor volwassenen en €4,50 voor kinderen van 4 tot en met 12 jaar.
Laatst gewijzigd: 2018-01-29 18:00:59 · Gepubliceerd: 9 november 2010 - 1506