archief oud artikel 14 december 2019 Cultuur Vianen, Utrecht Zoetige poppen voor kleine meisjes, dat is toch een beetje het imago van Barbie. Terwijl deze pop haar carrière ooit begon als een sexy pin-up en zorgde voor een revolutie in het spelen en in de speelgoedwereld! De expositie Plastic Fantastic! 60 jaar Barbie in Stedelijk Museum Vianen toont haar grensverleggende loopbaan sinds ze op de markt kwam in 1959.

Pikant verleden

Barbie is het succesnummer van speelgoedfabrikant Mattel. Toch was ze er bijna niet geweest. Ruth Handler, die samen met haar man Mattel oprichtte, moest er vijf jaar voor knokken om Barbie eindelijk in 1959 geproduceerd te krijgen. Mattel deed tot die tijd goede zaken met klapperpistooltjes, cowboykleding, brandweerauto's en ander speelgoed voor jongens. Terwijl er voor Ruths zoon Ken meer dan genoeg speelgoed was om zijn fantasieën uit te leven, moest haar dochter Barbara het doen met een babypop en met poppen van papier die ze kon aankleden met papieren kleertjes. Dat moest anders, vond Ruth. Maar hoe? Afiena van IJken-van Zanten, conservator van Stedelijk Museum Vianen: "Op vakantie in Zwitserland zag Ruth een pop van ongeveer 23 centimeter met blond haar, vrouwelijke vormen en echte kleertjes aan. Alleen was dit geen pop voor kinderen, hij was gemaakt voor mannen. Ze stelde pin-up girl Lilli voor, de hoofdfiguur uit een adult strip in de Duitse krant Bild. Ruth zag in die pop dé oplossing voor de papieren aankleedpoppen."
Benieuwd naar dit pikante verleden van de plastic ster? In de expositie kun je Lilli zien naast de eerste Barbies en zelf ontdekken hoeveel ze op elkaar lijken.

Help: borsten!

Die vrouwelijke vormen bleken een groot struikelblok om Barbie op de markt te brengen. Met name de borsten schrok de door mannen gedomineerde branche af. Veel te sexy om aan kleine meisjes te geven. Voor Ruth waren de borsten een essentieel onderdeel. Meisjes zouden met deze pop over hun toekomst kunnen fantaseren net als jongens dat konden met hún speelgoed. En de vrouwen die daar model voor stonden, van een geliefde juf tot een glamour prinses op het witte doek, hadden allemaal borsten. Afiena: "Maar in 1959 was het eindelijk zover: Barbie kwam op de markt. Die eerste Barbie werd niet zo goed ontvangen. Hoewel meisjes meteen fan waren, bleken ook moeders een pop met borsten niets voor hun dochters te vinden. Tot er een reclame kwam met Barbie in een bruidsjurk. Daarna was er een run op de winkel! Meisjes die bruidjes worden sprak de moeders wel aan. Een paar jaar later kwam Ken op de markt omdat veel meisjes brieven naar Mattel stuurden waarin ze vroegen om een vriendje voor Barbie." Met Ken konden ze pas echt goed bruiloftje spelen.

Bekijk de toppers

In Plastic Fantastic! zie je goed hoe Barbie in zestig jaar veranderd is. De bedeesde blik omlaag van de eerste Barbies veranderde in een fiere oogopslag waarmee ze je recht aankijkt. Haar glimlach werd breder, er kwamen Afro-Amerikaanse Barbies en een aantal jaren geleden zelfs een curvy Barbie, die zowaar een klein buikje heeft. Verder kon ze steeds meer, want na een een beweegbaar middel om lekker te swingen kreeg ze ook buigbare armen en benen. Best speciaal om te zien hoe Barbie in al die jaren met haar tijd meeging. Vooral aan haar beroepen is dit te zien. Van stewardess en verpleegster naar student, zakenvrouw en arts. Barbie heeft in haar leven vrijwel alle beroepen uitgeoefend. Er is zelfs een Barbie in astronautenpak. Natuurlijk zijn ook de toppers onder de Barbies te zien op de expositie, zoals strandfan Malibu Barbie in haar badpak en met een zongebruinde huid. Rockstar Barbie uit de jaren tachtig, samen met Rockstar Ken. En de best verkochte Barbie aller tijden: Totally Hair Barbie uit 1992 met haar tot haar voeten dat op alle mogelijke manieren gestyled kon worden.

Liefdesperikelen

Barbie kreeg steeds meer vrienden en familieleden. Ook die zijn te zien op de expositie. Afiena: "Naast Ken hebben we onder andere haar zusje Skipper en Skippers vriendje Ricky. Vriendinnen Midge, Francie en natuurlijk Krissy, de eerste pop met een donkere huid. De eerste bruine Barbie verscheen heel laat, tot 1980 bleef ze spierwit." Ook Blaine is aanwezig, een Australische surfer boy die een paar jaar het vriendje van Barbie was toen het uit was met Ken. Zelfs Barbie blijkt niet imuun te zijn voor liefdesperikelen. Extra interessant op de expositie is de vitrine vol bijzondere Barbies, zoals een aantal Barbies die zijn gebaseerd op beroemdheden. Inclusief de allereerste, een Barbie gemodelleerd naar het beroemde model Twiggy. De speciale Barbies voor de Japanse markt springen eruit in hun prachtige kimono's. En je ontmoet hier the new crew: de Fashionistas uit 2016. Deze groep bestaat uit Barbiepoppen met allemaal verschillende lichaamsvormen en etnische afkomsten.

Fotografeer jezelf als Barbie

De expositie staat in een vrolijke zuurstokroze ruimte die bijna smeekt om selfies. Net als de wand met Barbiekleren voor volwassenen. Barbies witte badpak hangt er en een typisch Barbiejurkje met grote roze strik en bijpassende roze schoentjes. Zo'n outfit maak je natuurlijk af met de gouden ketting met grote B, net als Barbie zou doen. Het is een vreemd idee dat dit geen verkleedkleren zijn, maar stukken uit hedendaagse modecollecties. Naast de kleren staat de typische box waar je Barbiepoppen in koopt, maar dan levensgroot. Leuk: je kunt in de box stappen en jezelf fotograferen als Barbie. Niet vergeten net zo'n grote glimlach als het pop-icoon tevoorschijn te toveren en met grote ogen recht in de camera te kijken.

Laatst gewijzigd: 2019-12-16 09:01:41 · Gepubliceerd: 14 december 2019 - 1688