1

De 15 leukste musea voor een dagje uit in Noord-Holland

Ontdek de piramides van de polder en stap in een echte duikboot

Musea in Noord-Holland Redactioneel door
Foto 1. Ontmoet middeleeuwer Cornelis in het Archeologisch Museum Haarlem. Foto: Archeologisch Museum Haarlem © Wiebrig Krakau.

25 januari 2020 bijgewerkt: 18 januari 2022 Cultuur Landelijk Musea zijn populair voor een dagje uit. Zeker de grote bekende musea trekken miljoenen bezoekers per jaar. Maar ook de minder bekende pareltjes staan vol fraaie kunst, bijzondere collecties en intrigerende archeologische vondsten. DagjeWeg.NL zet 15 leuke en eigenzinnige musea in Noord-Holland op een rij.

1. Vaar mee door de Gouden Eeuw

HOORN - Stap aan boord van een zeventiende-eeuws schip en trotseer golven van acht meter hoog! In het Westfries Museum beleef je de Gouden Eeuw alsof je er zelf bij bent. Loop door een eeuwenoud pand en bewonder kamers vol pracht en praal, blinkend zilverwerk, een rariteitenkabinet en duizenden andere objecten en schilderijen. Hoogtepunt is misschien wel de virtuele reis die je kunt maken door het Batavia van 1627.

2. In de piramide van de polder

MIDDENBEEMSTER - Als er iets kenmerkend is voor het Noord-Hollandse landschap, dan is het wel de stolpboerderij: de piramide van de polder. Bij Agrarisch Museum Westerhem zie je hoe zo'n 'piramide' er van binnen uitziet én meteen hoe de boeren in 1920 leefden. Want dit museum huist in een typische stolpboerderij, met het woonhuis en de stallen in een vierkant gebouwd rondom de - ook vierkante- hooiberg. Authentiek ingericht, met her en der plek voor leuke wisselexposities. Smaakt dit naar meer en wil je nog meer weten over het leven van toen? Bekijk dan een van de videofilms.

3. Op avontuur met Dik Trom

OOSTHUIZEN - Dik Trom is de ondeugende hoofdpersoon in een beroemde kinderboekenreeks uit de negentiende en twintigste eeuw, geschreven door een onderwijzer uit die tijd. De voormalige school in Etersheim waar hij vroeger les gaf is omgetoverd tot het Dik Trom Kinderboekenmuseum. Helemaal in de stijl van 1900. Kruip in de grote kast van het het museum en lees alle boeken over de beroemde kwajongen. En kijk of het je lukt netjes te schrijven met een lei en griffel of een kroontjespen, net als vroeger. Kinderen mogen zich verkleden als twee andere bekende boekenpersonen uit die tijd: Ot en Sien. Natuurlijk compleet met klompen.

4. Moderne kunst in een lichte omgeving

AMSTELVEEN - Museum JAN is strak, licht en ruim. Daardoor komt de moderne schilder-, glas- en beeldhouwkunst goed tot zijn recht. Hier laat je de buitenwereld even van je afglijden, terwijl je dwaalt langs de grote kleurige schilderijen, grillige beelden en het hart van de collectie: moderne glaskunst. Van asymmetrische vazen tot gracieuze vormen waar het licht doorheen speelt. Nationale en internationale kunstenaars tonen hier hun werk.

5. Ligt daar een skelet?

HAARLEM - Bij het Archeologisch Museum Haarlem ga je ondergronds een gewelvenkelder in uit de zeventiende eeuw. Hier liggen bijzondere archeologische vondsten uit Haarlem in speciale vitrines, waar ook kinderen makkelijk in kunnen kijken. Weet je wat een puntneuskan, een baardmankruik of een snavelschoen is? Na een bezoek aan dit museum wel. Een deel van de opgravingen ligt nog half begraven in de grond van de kelder zodat kinderen zelf als archeoloog aan de slag kunnen. Wel een beetje griezelig, want ligt daar een skelet? Wie niet durft kan meedoen aan een leuke speurtocht. Extra leuk: de toegang tot Archeologisch Museum Haarlem is gratis!

6. De eerste winkel van Albert Heijn

ZAANDAM - In een pittoresk Zaans huisje op de Zaanse Schans bevindt zich een ouderwets kruidenierswinkeltje. Niet zomaar een kruidenierswinkeltje, maar de eerste winkel van Albert Heijn en het begin van de enorme supermarktketen die we nu kennen. In Museumwinkel Albert Heijn zie je hoe groot het verschil is tussen boodschappen doen in 1887 toen de 21-jarige Albert Heijn de winkel overnam van zijn ouders en nu. Het voorste gedeelte bevat de winkel die oorspronkelijk aan de oostzijde van Zaandam lag, het achterste gedeelte is een woonhuis uit Westzaan. En: je kunt gratis naar binnen.

7. Kijk de historie van Noord-Holland in de ogen

CASTRICUM - Hoe leefden de mensen vroeger in Noord-Holland? Wat voor spulletjes hadden ze? En hoe is de Randstad ontstaan? De vaste tentoonstelling van Huis van Hilde laat het allemaal zien. Hilde zelf staat al te wachten op bezoek! Nadat haar skelet in 1995 werd gevonden, heeft ze nu eindelijk haar eigen huis. Ga ook op de koffie in het verleden.

8. Bunkers in de duinen

IJMUIDEN - Midden in de duinen, met het gekrijs van de meeuwen in je oren en de zeelucht in je neus, stuit je opeens op Bunker Museum IJmuiden. Het museum valt nauwelijks op, want de zes Duitse bunkers uit de Tweede Wereldoorlog liggen voornamelijk onder de grond. In deze bunkers kom je van alles tegen uit de oorlog, van een compleet ingericht woonvertrek tot zelfs een duikboot! De gidsen van het museum vertellen je graag het spannende verhaal over de geheime missie van deze tweepersoons duikboot.

9. Wees iedereen te snel af op de veiling

BROEK OP LANGEDIJK - De spanning is om te snijden: als je te snel drukt, betaal je veel te veel. Maar als je te langzaam bent gaan de groenten naar iemand anders! Wees je vrienden en familie te snel af in Museum BroekerVeiling, waar de koopwaar in een scheepje tussen jullie doorvaart. Dit is de oudste veiling ter wereld. Vanaf de moerassige akkers voeren tuinders vroeger met hun oogst per boot richting deze veiling. Treed in hun voetsporen en peddel in een nostalgische akkerschuit langs de honderden eilandjes.

10. Alles over bier

ALKMAAR - Hoe wordt bier gebrouwen en waarom is gist zo belangrijk? Op deze en nog veel meer vragen krijg je antwoord in Nationaal Biermuseum De Boom. Er staat een collectie antieke vervoersmiddelen voor biervaten en je ziet van alles wat met bier brouwen te maken heeft. Van de gereedschappen tot en met het reclamemateriaal van kleine en grote Nederlandse bierbrouwers. Geniet na afloop van je museumbezoek van een heerlijk biertje in het proeflokaal. Dat kan er nog best vanaf, want de entree voor dit museum is slechts een habbekrats.

11. Bij de vissers van Marken

MARKEN - Zes historische woningen aan 'de street', midden in het oude centrum van het vissersdorp Marken vormen samen het Marker Museum. In een deel van de huizen voelt het alsof een vissersfamilie van honderd jaar geleden elk moment thuis kan komen. Je loopt langs hun bedstee, het knapperende open vuur en beschilderde kasten. De muren hangen volgens goed Markens gebruik vol borden en prenten. In het museum zie je verder schilderijen die het vroegere leven op Marken uitbeelden, antieke gebruiksvoorwerpen en veel stukken klederdracht, waaronder de markante pofbroeken. Je komt zelfs een deel van een botter tegen, het vissersschip van de Zuiderzee.

12. Door gewelfde kelders

NAARDEN - De dikke wallen van het vestingstadje Naarden zijn nog helemaal intact en vormen een unieke ster met zes pijlpunten. Op een van deze punten of bastions ligt het Nederlands Vestingmuseum. Dit museum ligt half onder de grond en is half een openluchtmuseum. In de gewelfde kerkers tonen maquettes hoe kastelen, forten en de Waterlinie in elkaar zitten, beelden diorama's de verschillende veldslagen om het stadje uit en zie je hoe soldaten in de vesting leefden. Ook in het buitengedeelte is van alles te ontdekken, zoals een verzameling historische kanonnen.

13. Dus zo komt een scheepje in de fles

ENKHUIZEN - Minizeilen en patrijspoorten, een deurtje naar de kajuit, zelfs piepkleine details als een stuurwiel en anker: naar een miniatuurscheepje kun je lang blijven kijken. In het Flessenscheepjes Museum hebben ze er meer dan duizend! In flessen natuurlijk, maar ook in een glazen bol, ouderwetse gloeilampen en zelfs een fietslampje. In een tien liter fles ontdek je een hele vloot. Grappig is de kapitein in zijn kajuit, die een scheepje in het kleinste flesje ooit maakt. Hoe komt toch allemaal in een fles? Ga daarvoor de trap op van het mooie historische pandje, want daar draait een film die dat haarfijn laat zien.

14. Duik in de tulpengekte

LISSE - Wist je dat een tulpenbol ooit meer waard was dan een Amsterdams grachtenpand? In Museum De Zwarte Tulp duik je midden in de tulpengekte van die tijd en in de spannende zoektocht naar de zwarte tulp. Een zoektocht die eeuwen duurde. Maar onze tulpengeschiedenis heeft nog veel meer fascinerende kanten. Tussen de tulpenkunst en oude werktuigen uit de bollenteelt ontdek je waarom een bloembol uit het Ottomaanse Rijk zo belangrijk voor Nederland werd. En wat virussen te maken hebben met het kweken van bijzondere tulpen. Voor kinderen is er een leuke speurtocht. Koop snel tickets met een gratis kopje koffie.

15. Aan boord van een onderzeeboot

DEN HELDER - In het Marinemuseum ligt onderzeeboot Tonijn met zijn ruim één miljoen kilo op het droge. Klim door het luik en je krijgt het gevoel dat de boot ieder moment kan wegvaren. De gids vertelt spannende verhalen over het leven aan boord en misschien mag je wel even door de periscoop kijken. Er is nog veel meer te doen in het Marinemuseum. Meewerken op de werf bijvoorbeeld en zelf aan de knoppen zitten op de commandobrug van een oorlogsschip. Tip: koop tickets met 10% korting!

Foto 2. Tekeningen bekijken in Museum De Zwarte Tulp. Foto: Museum De Zwarte Tulp © Petra Sonius
Foto 3. Ontmoet mensen van vroeger in het Huis van Hilde. Foto: Huis van Hilde
Foto 4. Bied zelf mee op groentes tijdens de doorvaargroenteveiling in Museum BroekerVeiling. Foto: Museum BroekerVeiling
Foto 5. Bezoek een 'piramide van de polder' en ontdek het leven van de boeren zo'n honderd jaar geleden. Foto: Agrarisch Museum Westerhem
Foto 6. De baai van Batavia vol handelsschepen. Tijdens de VR tour in het Westfries Museum ga je terug naar het Batavia van de Gouden Eeuw. Foto: Westfries Museum © Company Of Visuals

Laatst gewijzigd: 2022-01-18 17:00:01 · Gepubliceerd: 25 januari 2020 - 2003