archief oud artikel 28 januari 2008 Haarlem, Noord-Holland Vier schilders in één gezin. Vader Salomon de Bray en zijn zoons Jan, Joseph en Dirck waren in de zeventiende eeuw gevierde kunstenaars. Voor het eerst is er een overzichtstentoonstelling van de Haarlemse schildersfamilie. Ongeveer vijftig schilderijen zijn van 2 februari tot 22 juni te zien in het Frans Hals Museum.
Salomon de Bray (1597-1664) was behalve schilder, ook architect, stedenbouwkundige, dichter, theoreticus en ontwerper van zilverwerk. Zo heeft hij bijvoorbeeld het stadhuis van Haarlem verbouwd. Drie van zijn zoons zijn ook gaan schilderen. Jan, Joseph en Dirck de Bray waren echter niet zo veelzijdig als hun vader. Zij waren 'slechts' schilder.
Haarlemmers
De tentoonstelling past perfect bij het Frans Hals Musuem: na de dood van Frans Hals volgde Jan de Bray (1627-1698) hem op als portretschilder van de gegoede Haarlemmers. Toch is de schilderkunst van Hals heel anders dan de schilderijen van de familie De Bray. De stijl van de De Brays wordt tot het Hollandse classicisme gerekend.
De schilderijen van Jan de Bray zijn het best vertegenwoordigd op de tentoonstelling in het Frans Hals Museum. Er hangen 29 van zijn schilderijen, waaronder het enorme 'Banket van Antonius en Cleopatra'.
De kost verdienen
Hoewel Salomon de Bray behalve met schilderen ook bezig was met architectuur en literatuur, schilderde de vader en zijn zoons voornamelijk voor het geld. "Alle ambities ten spijt, met het schilderen moest ook gewoon de kost worden verdiend", schrijft kunsthistoricus Dorien Tamis in het museum tijdschrift van januari en februari. "Rond het midden van de zeventiende eeuw was er kennelijk niet voldoende markt voor het soort historiestukken en portretten dat de De Brays leverden om alle zoons aan het werk te houden." Het familiebedrijf maakte van voltooide werken vaak een heel gedetailleerde kopie. Deze schets werd bewaard, zodat de De Brays er later nog meer schilderijen van konden maken. Veel van deze tekeningen zijn bewaard gebleven, maar zijn niet te zien op de tentoonstelling. Ze staan wel in de catalogus die bij de tentoonstelling te koop is.
Restauratie met verrassingen
In voorbereiding op de tentoonstelling heeft het Frans Hals Museum twee schilderijen gerestaureerd. Het werk 'Laat de kinderkens tot mij komen: Pieter Breams en zijn gezin' van Jan de Bray, zorgde voor verraste blikken bij de restauratoren. Op het doek staat Christus afgebeeld, met vier meekijkende figuren om hem heen. Deze figuren staan niet op de bewaard gebleven tekeningen en zijn dus later aan het schilderij toegevoegd. Wie deze mannen zijn en waarom ze later zijn toegevoegd is een raadsel. Op de tentoonstelling zal er worden ingegaan op deze mysteries.
Laatst gewijzigd: 2011-05-09 10:46:50 · Gepubliceerd: 28 januari 2008 - 1872