1

Verdwalen in de Kazematten

Speel het spel van de soldaten

Maastrichtse Kazematten Reportage door
Foto 1. Ontdek de Kazematten, hun geschiedenis en waarom ze zijn gemaakt. Foto: Maastricht Marketing © Jonathan Vos Photography

27 april 2022 bijgewerkt: 12 september 2023 Cultuur Maastricht, Limburg Een klein rood deurtje in het midden van een cirkelvormige muur is de deur naar het onbekende. Een reis door het ondergrondse Maastricht. Op zoek naar het verhaal van de soldaten tijdens de belegering van Maastricht. Welkom in de Kazematten.

De Kazematten van Maastricht zijn niet alleen een grote toeristische trekpleister, maar is ook bekend van de populaire Nederlandse tv-serie Flikken Maastricht. Daarin verdween iemand tijdens een rondleiding door het ondergrondse gangenstelsel. Er werd met man en macht gezocht, maar tot de verbazing van hoofdpersonages Wolfs en Eva is de jongeman uit de kazematten verdwenen. Raar is dit niet, want het ondergrondse stelsel is maar liefst veertien kilometer lang. Veel gangen lopen dood en alleen goed opgeleide gidsen kennen het stelsel als hun broekzak.

Vandaag staan er andere spelers op het toneel: een groep toeristen, waaronder wij van DagjeWeg.NL. Alleen is het nu levensecht.

Geluidsgangen

Met twee lampen en een kaart dalen we af naar de krochten van Maastricht, twee tot drie meter onder de grond. Buiten liggen aanvallers op de loer om Maastricht in te nemen. Aan ons de taak de Kazematten goed te beschermen en een aanval te voorkomen. De geluidsgangen zijn de grootste troef. Met behulp van een bakje erwtjes en een bakje water kunnen we precies zien wanneer een tegenstander zich op minder dan dertig meter van de kazematten bevindt. Dan golft het water namelijk en trillen de erwtjes. Tijd om in de kruitkamers de kanonnen gereed te maken!

Nooit een ontploffing

Het klinkt als een spannend verhaal dat grote kans maakt om een Oscar te winnen. Maar zoals met veel goede verhalen is ook dit totaal verzonnen. "Zeven eeuwen is er gewerkt aan de verdedigingswerken van de stad", vertelt onze gids. "Hierdoor ontstonden de Kazematten: een slim aangelegd ondergronds gangenstelsel waarin legereenheden van wel vijfduizend man konden worden ondergebracht. Iedere soldaat wist precies wat hij moest doen als de vijand dichtbij kwam. Maar nooit kwam het tot een echte aanval en de gangen zijn nooit gebruikt voor een ontploffing."

Schietgaten

Onze groep soldaten voor één dag worden door de gids op de proef gesteld: "Aan welke kant bevindt de stad zich nu?" Iedereen doet een gokje, maar heeft geen idee waarom hij wat zegt. "Aan deze kant", vertelt onze gids en hij wijst naar voren. "Aan deze kant van de muur zitten schietgaten, die staan natuurlijk niet gericht op de stad. Zo kun je herkennen aan welke kant van de stad je je bevindt. Dat is ook handig om de weg terug te vinden."

Koude Oorlog

Gelukkig werd voor dit weinig tot niet gebruikte stelsel nog een andere bestemming gevonden. In de Tweede Wereldoorlog deden de vestingwerken dienst als schuilkelder. Tijdens de koudste jaren van de Koude Oorlog werd er nog een schuilkelder aangelegd, die Maastrichtenaren moest beschermen bij een kernaanval. De stapelbedden en toiletten uit die tijd zijn in een tentoonstelling te zien. "Draai maar eens aan de generator voor wat licht", zegt de gids. Maar hoe hard er ook gedraaid wordt, de generator geeft maar weinig mee."De schuilers zaten dan ook vaak in het donker."

Na een uurtje is het spel gespeeld. De fictieve oorlog is voorbij. Tijd om de uitgang te zoeken. "Loop maar achter mij aan", zegt de gids. Ogen wennen aan het licht, de hitte zorgt voor condens op de bril: we zijn weer buiten!

Nog meer ondergronds Maastricht ontdekken? Lees: Mergelgroeven: museum, bakkerij en kerk in één
Foto 2. Luisteren naar de spannende verhalen van de gids. Foto: Maastricht Marketing © Jonathan Vos Photography
Foto 3. In het ondergrondse museum. Foto: Maastricht Marketing © Jonathan Vos Photography

Laatst gewijzigd: 2023-09-12 14:18:44 · Gepubliceerd: 2010-07-21 14:25:43 - 35714