Zwarte Piet: hoe het begon

Rijksmuseum Amsterdam Nieuws door

archief oud artikel 18 november 2014 Geschiedenis Amsterdam, Noord-Holland De discussie rond Zwarte Piet woedde dit jaar weer flink. Maar waar komt de hulp van Sinterklaas eigenlijk vandaan? In het Rijksmuseum Amsterdam zie je hoe Piet zijn intrede doet aan de zijde van de Sint. Op de prenten, vanaf de eerste helft van de 19e eeuw, maken bezoekers kennis met de geschiedenis.

Voor 1850 stond de Sint er helemaal alleen voor, totdat het boekje Sint Nicolaas en zijn knecht verscheen. De auteur van het populaire boek, schoolhoofd Jan Schenkman, had niet kunnen vermoeden dat Zwarte Piet zo'n grote rol zou spelen. Schenkman noemde hem eerst alleen knecht, later werd dit pas Zwarte Piet. Door de jaren heen varieerde zijn karakter van heel vriendelijk tot boosaardig, en zelfs agressief. Maar dit gold niet alleen voor Zwarte Piet. Ook de Sint was niet altijd de gezellige kindervriend die hij nu is. Vroeger gaf de goedheiligman de stoute kinderen gerust een pak rammel!

De tentoonstelling De Geboorte van Zwarte Piet is te zien tot en met 6 januari 2015 in het Rijksmuseum Amsterdam.

Op bezoek bij de Sint

Geniet je, ondanks het gesteggel over wel of geen Zwarte Piet, volop van Sinterklaas en alle activiteiten rond zijn komst? Bekijk dan de leukste activiteiten op de speciale Sinterklaas-pagina van DagjeWeg.NL. En wil je op bezoek bij Sint? Dat kan op deze locaties, gezellig met het hele gezin.

Meer informatie over de geschiedenis van Zwarte Piet

Zoals een lezer hieronder terecht opmerkt ontdekte het Meertens Instituut een artikel van Jozef Alberdingk Thijm, een katholieke literator, die een zogenaamde Strooiavond beschrijft. Op die avond, in 1828, schreef hij dat:

"de kinderlievende Bisschop, in eigen persoon kwam, met een choorkap [koorkap] om, met een langen witten baard en een mijter, de kamer binnen. "Pieter me knecht" was in zijn gevolg, een kroesharige neger, die, bij de familie Arata, geen "gard" onder den arm droeg, maar, in tegendeel, een ruimen korf, waar allerlei elegante prezentjens [...] gestapeld waren."

Dit duidt er op dat Piet al voor het verschijnen van het boekje van Jan Schenkman in 1850 bekend was bij Sinterklaasvieringen in Amsterdam. Lees het hele artikel: De oudst bekende naam van Zwarte Piet van het Meertens Instituut.

Laatst gewijzigd: 2014-12-08 09:02:58 · Gepubliceerd: 18 november 2014 - 636