Hoe laat je vier instrumenten klinken als een orkest?

Emlyn Stam: "Het is gaaf om zoiets groots te maken"

Beethoven en Mahler: grote symfonieën als kamermuziek Interview door
Foto 1. Emlyn Stam (rechts) en het Ysaÿe Trio: "Je moet boven je eigen beperkingen en die van je instrument uitstijgen." Foto: Promotiebeeld

archief oud artikel 3 februari 2015 Cultuur Ede, Gelderland Hoe laat je muziek klinken als een orkest, met maar vier instrumenten? Altviolist Emlyn Stam speelt samen met zijn Ysaÿe Trio en pianiste Hanna Shybayeva bewerkingen van grootse symfonieën, zoals de Eroïca van Beethoven. "Het is echt ontzettend gaaf om zoiets heel groots te maken. Je moet boven je eigen beperkingen en die van je instrument uitstijgen."

Beethoven was er bij

Samen met pianiste Hanna Shybayeva en het Ysaÿe Trio, waar hij deel van uitmaakt, ging altviolist Emlyn Stam op zoek naar bewerkingen van grote symfonieën. "Vroeger, voor de tijd van de radio en de opnametechniek, had je namelijk nooit de kans om die symfonieën te beluisteren. Ja, als je in Wenen woonde kon je het misschien één keer in de vijf jaar horen, als je geluk had", verduidelijkt Emlyn. "Om de symfonieën toch te kunnen spelen in salons en woonkamers werden er allerlei bewerkingen gemaakt voor een kleinere bezetting." Tijdens hun zoektocht kwamen ze allerlei interessante bewerkingen tegen, maar de bewerking van Beethovens Eroïca door Ferdinand Ries bleef hangen. "Die zit echt prachtig in elkaar en heeft ook een mooie historische achtergrond. Ferdinand Ries kende Beethoven namelijk persoonlijk en was zelf aanwezig bij de première van Eroïca," vertelt Emlyn.

Boven jezelf uitstijgen

Ook de bewerking van Mahlers derde Symfonie sprak de artiesten bijzonder aan. "Deze symfonie kent één van de grootste bezettingen. Een Russische pianist maakte in de jaren ‘90 een bewerking van de laatste drie delen. Instrumentaal heel anders, maar hij heeft wel de essentie behouden. De verhaallijn is nog steeds duidelijk." Emlyn geniet zelf erg van het uitvoeren van deze grootse werken. "Het is echt ontzettend gaaf om zoiets heel groots te maken. Je moet boven je beperking, die van je instrument, uitstijgen. De grote geste van zo'n massa als een orkest doorvertalen in kamermuziek. En terwijl je het speelt hoor je in je hoofd als het ware de teksten die het koor zingt en de muziek die de andere instrumenten van het orkest maken." Inmiddels heeft Emlyn met het Ysaÿe Trio en Hanna Shybayeva een cd opgenomen met beide bewerkingen. Dit album presenteren ze in de Edesche Concertzaal.

Betekenis voor ons

Drie dagen lang zaten ze in de studio voor Beethovens Eroïca en een half jaar later nog eens drie dagen voor Mahlers derde Symfonie. "Dat was erg vermoeiend, want je wordt constant op de spits gedreven. Je speelt urenlang vol energie", vertelt Emlyn. Over het resultaat is hij tevreden, maar ook de uitvoering van deze, door hen veel gespeelde, werken staat nooit vast. "Daar streef ik ook naar, om nooit de muziek vast te leggen. Je maakt steeds weer een keuze hoe je het speelt. Nu zie ik weer iets anders dan bijvoorbeeld een half jaar geleden." Spelen hoe de componist het oorspronkelijk bedoelde vindt Emlyn daarin niet zo interessant. "Componisten die niet meer leven, waar je geen persoonlijke relatie mee hebt: waarom zou je je bezighouden met de vraag hoe zij het bedoelden? Dat vind ik geen interessante vraag. De vraag is: wat betekent het voor ons?"

Te analytisch

Emlyn vindt dat er teveel aandacht is voor hoe een componist het bedoelde. "Dat is een te analytische benadering, niet interessant voor de luisteraar." Zijn muzikale droom is dan ook dat hij meer openheid kan brengen in de muziekcultuur. "Naar mijn mening is de drang naar perfectie te overheersend in de klassieke muziek. De communicatie is veel belangrijker, wat je aan de luisteraar overbrengt. Concerten zijn een gedeelde ervaring, van het publiek en de artiest samen."

Foto 2. Het Ysaÿe Trio zocht naar mooie bewerkingen van grote symfoniëen. Foto: Promotiebeeld
Foto 3. Pianiste Hanna Shybayeva speelde mee op de cd en tijdens het concert op 20 februari. Foto: Promotiebeeld
Foto 4. Foto: Edesche Concertzaal

Laatst gewijzigd: 2015-02-24 15:52:45 · Gepubliceerd: 3 februari 2015 - 216

Activiteiten Edesche Concertzaal

Binnen enkele weken te bezoeken

Julian Steckel (cello) en Dmytro Choni (piano) - Beethoven, Franck, Debussy - Artist in residence

 
Duik in de fascinerende wereld van de cello met cellist Julian Steckel! Wat maakt dit instrument zo geliefd bij velen? Is het de warme, sonore klank of is het de manier waarop getalenteerde...

Later dit jaar

Ella van Poucke (cello) & Caspar Vos (piano) - Chopins Cellosonate & Schumann - Artist in residence


Begin het nieuwe seizoen met Chopin, de lievelingscomponist van artist in residence Caspar Vos! Samen met cellist Ella van Poucke laat hij zijn licht schijnen over Chopins meeslepende Cellosonate....

Aidan Mikdad - Beethoven, Liszt en Skrjabin - Wereldpianisten


Met Aidan Mikdad beleef je dé pianosensatie van dit moment. Als jongste halve finalist van de beroemde Koningin Elisabethwedstrijd demonstreert Aidan een zeldzame combinatie van virtuoze flair en...

Wiener Kammersymphonie - Schubert, Brahms en Bruckner - Kamermuziek


De Wiener Kammersymphonie neemt je mee naar het romantische Wenen van Schubert, Brahms en Bruckner. Naast schilderachtige paleizen en de niet te versmaden Sachertorte is Wenen vooral de stad van de...

Ars Musica Orkest & Nikola Meeuwsen (piano) - Mendelssohn en Schubert - Grote Bezetting


Met Schuberts Vijfde Symfonie en Felix Mendelssohns Eerste Pianoconcert geniet je van twee klassiekers uit het ijzeren repertoire. Maar, ken je ook muziek van Mendelssohns minstens zo begaafde zus...

Izhar Elias (gitaar) & PuraCorda String Quartet - Beethoven en Giuliani - Kamermuziek


Maak met meestergitarist Izhar Elias, trotse winnaar van de Nederlandse muziekprijs, en het PuraCorda String Quartet een unieke tijdreis naar het Wenen van 1813. In dat jaar klonk Beethovens...

Anna Tsybuleva - Mozart, Schumann, Debussy - Wereldpianisten


Voor de pianomuziek van Mozart, Schumann en Debussy is wereldpianiste Anna Tsybuleva dé aangewezen persoon. Het spel van deze innemende pianist is poëtisch en zangerig. "Genialiteit gecombineerd...

Animato Kwartet - Beethoven, Brahms, Bartók - Strijkkwartetten


Het Animato Kwartet behoort tot de meest opwindende Nederlandse strijkkwartetten van dit moment. De vier musici staan bekend om hun intense en krachtige spel, alsook hun grote podiumuitstraling....

Stephen Waarts (viool) en Elisabeth Brauß (piano) - Schubert, Brahms, R. Strauss - Kamermuziek


Pianist en voormalig artist in residence Elisabeth Brauß keert terug naar de Edesche Concertzaal! Samen met de gerenommeerde Belgische violist Stephen Waarts brengt Elisabeth drie romantische...

Caspar Vos - Chopin, Liszt, Mompou - Wereldpianisten


Caspar Vos, onze artist in residence, heeft een speciale band met Chopin en Liszt, twee componisten waar geen pianist omheen kan. Aan de vleugel deelt Caspar zijn liefde voor Chopins Eerste Ballade...

Kerstconcert I - Italiaanse Kerst met Corelli, Tartini en Bach - Barokensemble Combattimento


Beleef het sprookjesachtige Italië in kerstsfeer! Barokensemble Combattimento neemt je van het besneeuwde Sint-Pietersplein mee naar de knus verwarmde paleizen van Rome en Bologna. Hier klonken de...

Kerstconcert II - Feestelijke Duitse barok met Buxtehude, Praetorius en samenzang - Apollo Ensemble


Met dit Kerstconcert door het Apollo Ensemble kan het Kerstfeest echt beginnen. Het kerstverhaal van het kindje Jezus in een kribbe, de engelen, de herders met de schapen en de drie koningen...

Barry Douglas - Schuberts Impromptu's en Liszts magistrale Sonate - Wereldpianisten


De Ierse pianist Barry Douglas werd op slag wereldberoemd door in 1986 als eerste niet-Rus het gezaghebbende Tsjaikovski Internationaal Concours in Moskou te winnen. Deze overwinning markeerde het...

Bernd van den Bos (piano) - Klassiekers van Queen - Licht Klassiek


Toppianist Bernd van den Bos tovert Freddie Mercury's rockhits om tot pure pianomagie. Met zijn enorme talent brengt Bernd een show waarvan het hart sneller gaat kloppen. Niet alleen speelt hij...

Lisa Jacobs & The String Soloists - Brahms en Schönbergs Verklärte Nacht - Kamermuziek


Een meeslepend verhaal zonder woorden, dat is in het kort Schönbergs meesterwerk Verklärte Nacht. Als uitgangspunt nam Schönberg een romantisch gedicht van Richard Dehmel over twee geliefden die...

Royal Wind Music - Meesterwerken van Sweelinck en Bach - Oude Muziek


Ervaar met blokfluitensemble The Royal Wind Music de tijdloze muziek van Jan Pieterszoon Sweelinck. Als de 'Orpheus van Amsterdam' heeft Sweelinck de Nederlandse muziekgeschiedenis voor altijd...

Quirine Viersen (cello), Nikola Meeuwsen (piano) & The Trouts - Schuberts Forellenkwintet - Kamermuziek


Samen met altvioliste Dana Zemtsov vormt celliste Quirine Viersen, met een aantal jonge talentvolle musici als pianist Nikola Meeuwsen, violiste Hawijch Elders en contrabassiste Sasha Witteveen het...

Raoul Steffani (bariton) & Severin von Eckardstein (piano) - Schuberts Die Schöne Müllerin - Liedrecital


Grenzeloze hartstocht en onvervuld verlangen, het zijn de ingrediënten voor een van de ontroerendste liedcomposities ooit geschreven: Schuberts Die schöne Müllerin. Een jonge molenaar wordt...

Abdel Rahman el Bacha - Chopins Grande Valse Brillante, Etudes en Nocturnes - Wereldpianisten


Sensueel, maar ook bezield en vurig. Het zijn zomaar wat woorden die bij je bovenkomen, wanneer je naar het sublieme spel luistert van Abdel Rahman El Bacha. De Libanese meesterpianist speelt...

Lavinia Meijer (harp) & Alma Quartet - Debussy, Glass, Arnalds - City Artist


De Edesche Concertzaal en de internationaal gevierde harpist Lavinia Meijer horen bij elkaar. Al tien jaar is ze een graag geziene gast op ons concertpodium. Dit seizoen is Lavinia op voorspraak...

Passieconcert - Bach & Stölzels passie 'Jesu deine Passion' - Apollo Ensemble - Oude Muziek


De zelden uitgevoerde passie 'Jesu deine Passion' van Bachs tijdgenoot Gottfried Heinrich Stölzel is een ware ontdekking. Het Apollo Ensemble schotelt je met dit stuk zes diepzinnige cantates voor...

Caspar Vos (piano), Niek Baar (viool) & Ella van Poucke (cello) - Brahms, Sjostakovitsj, Martin - Artist in residence


Wat hebben Johannes Brahms, Dmitri Sjostakovitsj en Frank Martin met elkaar gemeen? Alledrie wekken ze oude volksmuziektradities in hun stukken tot leven. Pianist en artist in residence Caspar Vos,...

Paul Lewis - Mozart, Beethoven, Brahms - Wereldpianisten


Voor de pianomuziek van Beethoven moet je bij meesterpianist Paul Lewis zijn. Zijn interpretaties ontvangen lovende kritieken in de internationale pers. tijdens dit pianorecital belicht hij zowel...