1

Klassieker dan je denkt: Karel Appel

Karel Appel was geen kliederaar.

Gemeentemuseum Den Haag Nieuws door
Foto 1. Karel Appel in zijn atelier aan het werk. Foto: screenshot uit de film The Reality of Karel Appel door Jan Vrijman.

archief oud artikel 16 januari 2016 Cultuur Den Haag, Zuid-Holland Een kliederaar, die maar wat aan rotzooit. Met dat beeld van Karel Appel rekent het Gemeentemuseum in Den Haag maar wat graag af. De tentoonstelling Karel Appel laat aan de hand van zijn tekeningen een heel andere kant van de kunstenaar zien.

Landschappen en naakten

Karel Appel is bij het grote publiek voornamelijk bekend door zijn werk uit de jaren '50, toen hij deel uitmaakte van de CoBrA-beweging. Maar dat zijn oeuvre nog veel groter is, dat laat het Gemeentemuseum zien met de tentoonstelling Karel Appel, van 16 januari tot en met 16 mei 2016. Wie wist dat hij ook klassieke onderwerpen als naakt en landschappen schilderde? Appel probeerde heel veel stijlen uit en drukte daar zijn eigen stempel op. En dat hij maar wat verf op doek smeet? Niets is minder waar. Zijn tekeningen laten zien dat hij wel degelijk aan voorstudie deed.

"Is dit Karel Appel?"

Kunstenaar met een plan

"Er wordt over Karel Appel wel gedacht dat hij dat hij maar wat verf op het doek gooide. Maar in de tentoonstelling is te zien wat de relatie tussen zijn tekeningen en zijn schilderijen is. Dat er wel degelijk een voorbereiding was. Hij was niet letterlijk een explosief kunstenaar", vertelt Brigitte Timmermans van het Gemeentemuseum. Karel Appel schonk een groot deel van zijn tekeningen aan het Haagse museum. Deze vormen de basis van de tentoonstelling, waarvoor uitgebreid onderzoek is gedaan naar het verband tussen de tekeningen en de schilderijen.

Zoek het schilderij bij de tekening

"De bezoeker kan de tekening zien en daarnaast het schilderij. Tenminste, zo is het bij twee schilderijen gedaan. De andere tekeningen zitten in een kabinet", legt Brigitte uit. Ook de schilderijen die hij maakte op basis van de tekeningen in het kabinet hangen in de tentoonstelling. Voor de bezoeker de uitdaging om het schilderij bij de tekening te vinden. "Tussen de tekening en het uiteindelijk schilderij zitten soms jaren." De tentoonstelling is de kans om de kunstenaar eens in een ander licht te bezien. En dan, de gedachte die in de meeste hoofden zal opkomen: "Is dit Karel Appel?"

Het woeste schildersbeest

Iets anders dan het woeste schildersbeest, wat de kijkers van de film De werkelijkheid van Karel Appel zagen. Met ruwe bewegingen kletste hij in de film de verf op het doek. Hij zei daarna in een interview met Vrij Nederland: "Ik rotzooi maar een beetje an. Ik leg het er tegenwoordig flink dik op, ik smijt de verf er met kwasten en plamuurmessen en blote handen tegenaan, ik gooi d'r soms hele potten tegelijk op." Hierdoor ontstond het beeld van Appel, die maar wat deed. In de tentoonstelling krijgt iedereen de kans een andere kant van hem te zien. Hoe hij zich liet inspireren door Van Gogh bijvoorbeeld: "Hij schilderde een venster met hele kleine streepjes, als Van Gogh. Hij bleef zichzelf vernieuwen, tot aan zijn dood toe."

De tentoonstelling Karel Appel is te zien van 16 januari tot en met 16 mei 2016. Op DagjeWeg.NL zijn nog veel meer tentoonstellingen te vinden.
Foto 2. Karel Appel. Foto: "Karel Appel (1982)" door Marcel Antonisse / Anefo - Nationaal Archief. Licentie CC BY-SA 3.0 nl via Wikimedia Commons.

Laatst gewijzigd: 2016-01-16 13:15:01 · Gepubliceerd: 16 januari 2016 - 1581