archief oud artikel 6 oktober 2018 Cultuur Ede, Gelderland Het gezegde 'het zit in de familie' gaat zeker op voor de broers Peter en Zoltán Katona. Gitaarspelen zit hen in het bloed. De tweeling begon op tienjarige leeftijd met spelen en is er niet meer mee opgehouden. Al snel regende het prijzen. In de Edesche Concertzaal speelt het duo een mooie mix van klassiek en pop, variërend van Scarlatti's beroemde sonates tot hits als 'Eleanor Rigby' van The Beatles en Queens 'Bohemian Rhapsody'. Muziek waaraan de Katona's op de akoestische gitaar hun eigen touch geven! "Terwijl we als kind in eerste instantie om praktische redenen de gitaar kozen", vertelt Zoltán Katona.
De broers Katona werden in 1968 in Boedapest geboren in een niet uitgesproken muzikaal gezin. Op school werd daarentegen wel veel aan muziek gedaan. "We zongen regelmatig en mochten een muziekinstrument uitkiezen. Om praktische redenen hebben we toen voor de gitaar gekozenâ€, vertelt Zoltán Katona. “We woonden op een kleine tweekamerflat en een piano zou te veel herrie geven voor de buren. Bovendien was een gitaar veel goedkoper. Mijn moeder kocht één gitaar voor ons allebei waar we dan om de beurt op konden oefenen. We vochten erom. Zoals dat bij broers gaat, maakten we er een soort wedstrijd van; we wilden niet voor elkaar onderdoen.â€
IJzeren Gordijn
Van samenspelen was geen sprake. “Als tweeling deden we al veel samen. Gitaar spelen was juist iets dat we alleen konden doen." In het begin was het nog vooral voor de lol, maar vanaf hun vijftiende neemt het gitaarspel steeds serieuzere vormen aan. Na het winnen van verschillende competities verruilen de Katona's Boedapest voor Kassel om in de leer te gaan bij Wolfgang Lendle. In het Hongarije van vââr de val van het IJzeren Gordijn ging dat niet zomaar. “Het was voor gewone mensen niet makkelijk om naar het buitenland te reizen, maar voor studenten werd een uitzondering gemaakt. Bovendien was Lendle een graag geziene gast op het door de overheid gesponsorde Gitaarfestival van Esztergom. Hij introduceerde ons daar en dat was zogezegd de springplank waar onze carrière mee begon.â€
Inspiratie
Vanaf hun negentiende dachten de broers er serieus over na om toch een duo te vormen. “De Assad Brothers waren een grote inspiratiebron voor ons, al waren zij geen tweelingâ€, vertelt Zoltán. Ondanks hun klassieke opleiding wilden de Katona Twins zich niet alleen tot het klassieke repertoire beperken. “We hebben geen voorkeur voor een bepaald soort muziek. Eigenlijk moet je als gitarist alles kunnen spelen, want de gitaar is zo'n divers instrument. Je komt het in bijna alle muziekstijlen tegen.†Veel inspiratie haalden de Katona's uit flamencogitarist Paco da Lucia. “Hij was de eerste gitarist die niet alleen flamencomuziek speelde, maar ook jazz. Hij creëerde een totaal eigen stijl. Technische perfectie en een feilloze ritmiek gekoppeld aan grote muzikaliteit; hij was eigenlijk de eerste die dat allemaal in één persoon combineerde. Voor ons werd duidelijk dat er geen grenzen zijn aan wat je op gitaar kunt doen.â€Van Scarlatti tot Beatles
Die veelzijdigheid van de gitaar komt in de Edesche Concertzaal ruimschoots aan bod met een programma dat muziek uit vier eeuwen omvat: van Scarlatti tot Queen. Opvallend is het grote aandeel popmuziek. "We willen ermee laten horen dat sommige popmuziek net zo goed in elkaar zit als bijvoorbeeld een lied van Schubert", licht Zoltán toe. "Vooral Paul McCartney schrijft schitterende melodieën. Als het zou lukken, zouden we graag eens met hem samen spelen, maar tot nu toe heeft hij ons nog niet gevraagd", lacht Zoltán. "Zijn broer kennen we overigens wel vrij goed. Die woont vlakbij ons in de buurt van Liverpool."Bohemian Rhapsody
Een andere tophit op het programma is Queens Bohemian Rhapsody, dat altijd hoog eindigt in de Top 2000. "Ja, dat is zo verrassend dat zo'n complex stuk, zo'n miljoenenpubliek weet te bereiken", vertelt Zoltán enthousiast. "Dit is zo ver verwijderd van de drie-akkoorden-deuntjes die je in een gemiddeld popliedje hoort." Over wat deze tophit uniek maakt, vertelt hij: "Er zit zoveel in dat je er als speler niets bij hoeft te bedenken. Het stuk zit net zo knap in elkaar als een Hongaarse Rapsodie van Liszt. Zoals dat bij een rapsodie gaat, springt de muziek van de hak op de tak, maar als luisteraar ervaar je het toch als een afgerond geheel. We spelen Queens Bohemian Rhapsody vaak tijdens concerten en het publiek vindt het altijd leuk!"Volksmuziek
Bijzonder is de keuze voor stukken van Bernstein, Django Reinhardt en Piazzolla; muziek die sterk is verankerd in volksmuziektradities. "Piazzolla kent iedereen van de Argentijnse tango, maar ook Bernstein liet zich in zijn West Side Story door volksmuziek inspireren, vooral die van West-Amerika", legt Zoltán uit. "We bewerkten onlangs een paar hits uit deze musical voor een tour naar Florida." Van Django Reinhardt spelen de Katona Twins twee van zijn bekendste stukken: Nuages en Minor Swing. "Voor mij is Django een van de grootste gitaristen. Natuurlijk is het bijzonder dat hij met maar twee vingers kon spelen (bij een brand raakte hij ernstig gewond, red.), maar belangrijker is dat hij in zijn eentje de uitvinder is van de zogenaamde 'Gyspy jazz'. Dat is een muziekstijl die in de jaren dertig van de vorige eeuw ontstond onder invloed van de zigeunermuziek."'De broers Karamazov'
In de Edesche Concertzaal maakten de Katona Twins eerder al veel indruk met het stuk Smerdyakov van Peter Katona. Tijdens dit concert spelen ze een ander stuk van Peter, eveneens geïnspireerd op de beroemde Russische roman De broers Karamazov van Fjodor Dostojevski. "Mijn broer schreef het stuk toen hij die roman aan het lezen was", vertelt Zoltán. Hoewel het stuk eerder Spaans dan Russisch klinkt, komen de drie broers naar eigen zeggen wel voorbij. "Met wat verbeeldingskracht hoor je hun verschillende karakters. Er komen nogal agressieve passages voorbij, maar het middendeel heeft veel mooie melodieën." Op de vraag of er nog meer Karamazov-stukken in de pen zitten, antwoordt Zoltan: "Peter is alweer bezig met een nieuw stuk. Wie weet klinkt dat ook nog eens in de Edesche Concertzaal."
Laatst gewijzigd: 2018-10-30 16:50:26 · Gepubliceerd: 6 oktober 2018 - 240