De 8 mooiste kleinere steden in Friesland

30 juni 2025 bijgewerkt: 3 juli 2025 Cultuur Sloten, Friesland Leeuwarden kennen veel mensen al, maar wist je dat Friesland nog veel meer steden heeft die een bezoek meer dan waard zijn? Van historische vestingstadjes tot schattige dorpjes: deze 8 gave plaatsen wil je niet missen.

1. Sloten (Sleat)

Via de smalle Koestraat loop je tussen lage historische huisjes naar het hart van vestingstadje Sloten: de gracht waardoorheen rivier De Ee naar het Slotermeer stroomt. Bomen met dikke stammen leunen naar het water toe. De historische panden, de twee waterpoorten, de grote kerk en de molen die boven een van de waterpoorten staat geven je even het gevoel alsof je terug bent in de middeleeuwen. Ook de kleine straatjes die van de kades vandaan lopen ademen de sfeer van vroeger. In Museum Sloten kom je meer te weten over de geschiedenis van deze vesting en kun je een unieke toverlantaarncollectie bewonderen.

2. Hindeloopen (Hylpen)

Net als Sloten is ook Hindeloopen een van de kleinste steden van Nederland. De karakteristieke gevels en huisjes, de houten bruggetjes over de smalle grachten, het markante Sluiswachtershuis met torentje en de gezellige haven maken dit ook een van de mooiste stadjes. Museum Hindeloopen naast de Grote Kerk is een must, want hier vind je wat Hindeloopen wereldberoemd heeft gemaakt: meubels beschilderd in de Hindelooper stijl, met veel krullen, bloemen en bladeren. En de al even beroemde kleurrijke klederdracht. Een beetje verscholen tussen de historische huisjes ligt ook nog het Eerste Friese Schaatsmuseum met de grootste schaatscollectie ter wereld.

3. Sneek (Snits)

Als er één object in Sneek is dat veel op de foto wordt gezet, dan is het wel de iconische Waterpoort. Deze wil je niet overslaan (selfiemomentje), maar de rest van de vestingstad is ook de moeite waard. Wandel over de gezellige pleintjes, duik de winkeltjes in de oude panden in om leuke hebbedingetjes op de kop te tikken en neem een rustmomentje aan een van de grachten. In het Fries Scheepvaartmuseum kom je alles te weten over de Friese scheepvaart van de zeventiende tot de twintigste eeuw. Stap ook even binnen in een van de oudste panden van Sneek, waar al 150 jaar de échte Beerenburg wordt gemaakt: Weduwe Joustra. Historisch verantwoord als je van deze Beerenburg een fles mee naar huis neemt... toch?

4. Workum (Warkum)

De place to be in Workum is de Merk. De Grote Kerk valt er meteen op, met de vierkante losse toren. Er is een gezellig pleintje dat in de zomer vol terrassen staat. En links en rechts nodigen winkeltjes je uit om even binnen rond te struinen. De ene gevel is nog mooier dan de andere. Daartussen ook drie meer moderne gevels, waarvan er één van verroest staal lijkt te zijn gemaakt. Ze vormen samen de voorkant van het Jopie Huisman Museum, waar je je kunt vergapen aan het werk van de bekende kunstenaar. Tip: loop door naar de sluis aan de westkant van Workum, een schilderachtig gebied met onder andere een driehonderd jaar oude scheepswerf.

5. Harlingen (Harns)

In Harlingen domineert de haven. Je kunt er op de veerboot naar Vlieland stappen, maar ook staren over de Waddenzee en kijken hoe de boten in en uit varen. Daarna het centrum in, dat ligt ingeklemd tussen de Noorderhaven en de Zuiderhaven. Alles wat je nodig hebt om te shoppen en wat te eten en te drinken vind je in de Voorstraat. Aan het eind van deze straat start de Stegenwandeling, een leuke manier om dit pittoreske stadje beter te leren kennen. In Gemeentemuseum Het Hannemahuis ontdek je hoe de laatste Harlinger walvisvaarder vastliep in het poolijs en nog veel meer over de bewogen geschiedenis van dit havenstadje.

6. Franeker (Frjentsjer)

Alleen al vanwege het Koninklijk Eise Eisinga Planetarium kun je niet om Franeker heen. Dit is het oudste werkend planetarium ter wereld! De kleine zon en planeten draaien nog steeds hun rondjes boven je hoofd, over het blauwe plafond. Geen wonder dat het uitgeroepen is tot UNESCO Werelderfgoed. Maar dit is niet alles wat Franeker te bieden heeft. De historische binnenstad staat vol met monumenten, zoals het oude stadhuis, het Korendragershuisje en de Martinikerk. Door de strakke bestrating komen ze extra goed tot hun recht. Eén van die mooie panden is het Martenahuis, waar je nu Museum Martena in vindt. Hier ontdek je dat Franeker ooit een belangrijke plaats was. Zo werd er in 1585 de tweede universiteit van Nederland gesticht.

7. Dokkum

Van hippe boetiek tot knusse boekwinkel: je vindt het in Dokkum. Shoppen tussen historische huizen en eten op een boot in het water, alles ligt dicht bij elkaar in deze gezellige stad. En overal kom je aparte dingen tegen. De IJsfontein, waar je voor je ogen ijs ziet ontstaan, zelfs als de zon op je hoofd brandt. Een sculptuur van bruinverroest staal met een tekst over Bonifatius (vind ze alle tien). Een bankje aan het water in de vorm van een Friese doorloper. En sinds kort ook een modern uitgevoerde bierpaal aan de kade bij de Stadsbrouwerij. Dokkum wil namelijk weer de bierstad worden die het ooit was en de traditie herstarten die al in 754 door brouwende monniken was begonnen. Dat zal smaken!

Tip: In Museum Dokkum ontdek je alles over Bonifatius en de rest van de Dokkumse geschiedenis.

8. Ee (Ie)

Ee is geen stadje, maar een klein dorp. En oh, wat is het mooi! Zet je auto aan de kant of neem je fiets in de hand en wandel richting de kerk. Na een aantal oude boerderijen met karakteristieke rieten daken stap je op de Omgong: een paadje rondom de kerk, tussen de graven en de kerk aan de ene kant en de historische huisjes aan de andere kant. Je komt langs een statig huis dat misschien ooit wel van de dokter of burgemeester was. Maar ook langs een klein arbeidershuisje en een boerderij met schuur, allemaal in een kring om de kerk gebouwd. Gelukkig kun je even plaatsnemen op een bankje om dit allemaal in je op te nemen. Hoogtepuntje!

Redactioneel - Laatst gewijzigd: 2025-07-03 14:43:49 · Gepubliceerd: 30 juni 2025 - 35456