'Dit wordt ons niet ontnomen: lezen'*

Louis Couperus Museum Redactioneel door

archief oud artikel 3 september 2007 Den Haag, Zuid-Holland Vrouwen lezen meer dan mannen. Ooit was dit anders. Als vrouwen al een boek lazen dan was dit vaak gecontroleerd door de man. Deze ontwikkeling is te zien in de tentoonstelling ‘De grenzen der betamelijkheid – Vrouwen en lezen rond 1900'. Het Louis Couperus Museum in Den Haag geeft tot 18 november 2007 voorbeelden van de visies op de lezende vrouw.

'De vrouw die gelezen heeft. Kan zij ooit de vrouw worden die ze was, de vrouw die nog niet had gelezen?', schrijft Kristien Hemmerechts in de inleiding van het boek ‘Vrouwen die lezen zijn gevaarlijk' van Stefan Bollmann. Het Louis Couperus Museum koppelt deze zin aan de tentoonstelling ‘De grenzen der betamelijkheid'. In de tijd van Louis Couperus, begin 1900, ontwikkelden vrouwen langzaam meer vrijheid en konden ze lezen wat ze zelf wilden. “De tentoonstelling belicht de ontwikkeling in de visie op het lezen door vrouwen in de negentiende eeuw en de rol van het werk van Couperus daarin”, aldus het museum. Dit gebeurt aan de hand van schilderijen, aquarellen en reproducties. De vermeende gevaren voor de vrouwelijke ziel krijgen vorm in een verzameling ‘verboden lectuur'.

Leesplezier

Dit was niet altijd het geval geweest. "In de negentiende eeuw was een boek lezen of kopen naar eigen keuze nog niet altijd mogelijk. Vader of echtgenoot bepaalden vaak wat vrouwen in huis mochten lezen. Te veel kennis werd lange tijd schadelijk geacht en seksuele zaken waren al helemaal niet gepast," vertelt het Louis Couperus Museum. De eerste grote emancipatiegolf bracht hier verandering in. Deze kentering is ook terug te vinden in de boeken van Couperus, die openlijk schreef over vrije liefde, passie, overspel en echtscheiding. Niet zonder kritiek vanuit de samenleving. Maar van een taboe veranderde lezen geleidelijk uiteindelijk in een middel waarin vele vrouwen zelfontplooiing en plezier vinden.

* Eerste regel van het gedicht 'Onvervreemdbaar' van Ida Gerhardt

Laatst gewijzigd: 2011-05-09 10:46:50 · Gepubliceerd: 2007-09-01 22:13:31 - 4918