archief oud artikel 18 juni 2019 Wetenschap Haarlem, Noord-Holland In een half vergane envelop, gestoken tussen de bladzijden van een catalogus, deed het Teylers Museum een bijzondere ontdekking. Ze vonden een reeks röntgenfoto's gemaakt door Wilhelm Röntgen zelf. Hij stuurde ze in de kerstvakantie van 1895 naar zijn collega-natuurkundige Hendrik Antoon Lorentz. Lange tijd zaten deze oudste röntgenfoto's ter wereld verstopt in de boekencollectie van Lorentz, tot nu!
Mysterieuze X-stralen
Wilhelm Röntgen onderzocht in november en december 1895 de mysterieuze X-stralen, zoals hij ze noemde. Deze stralen gingen dwars door een doosje heen en konden zelfs het menselijk skelet blootleggen. Na zijn onderzoek stuurde Wilhelm Röntgen op 1 januari 1896 het resultaat naar een aantal Europese natuurkundigen, met voor enkelen een setje foto's erbij. Hendrik Lorentz was één van deze ontvangers en het setje belandde in een catalogus, verstopt in de collectie boeken en overdrukken die het museum na zijn dood in bezit kreeg. Onlangs werden de foto's per toeval ontdekt. Naast de pas ontdekte reeks foto's in de collectie van Teylers Museum heeft alleen de beroemde Wellcome Collection in Londen zo'n complete set. Een sensationele vondst dus, waar het museum bijzonder mee in haar nopjes is.
De natuurkundige ontdekking van Wilhelm Röntgen werd al snel op veel plaatsen gebruikt. In Nederland zijn er een jaar na Röntgens mededeling al ziekenhuizen met röntgenapparatuur. En in 1901 ontving hij als eerste de Nobelprijs voor Natuurkunde.
Kort te zien: tot 15 juli
Van 14 juni tot en met 14 juli zijn 's werelds oudste röntgenfoto's te zien in het Boekenkabinet van het Teylers Museum. Het zijn in totaal negen foto's, waaronder de iconische foto van de hand van Röntgen's echtgenote. Deze foto is door Time Magazine onder de 100 invloedrijkste foto's ooit geschaard. Een andere foto laat het metalen inwendige van een elektriciteitssnoer zien, dat om een houten spoel is gewikkeld. Ook zijn er foto's van kristallen en van een deurpost met een platina plaatje. Vanwege de kwetsbaarheid van de beelden zijn ze maar kort te zien voor publiek, dus wees er snel bij als je een blik wilt werpen op deze unieke foto's.
Tip: lees voor meer achtergrond bij de röntgenfoto's dit artikel van het NRC.
Op bezoek in Lorentz Lab
Stap in het leven van de 'Nederlandse Einstein' en ga met de theatrale tour De Lorentz Formule op bezoek in het Lorentz Lab. Hier werkte Hendrik Antoon Lorentz en je kunt er nu een replica van zijn beroemde Elektriseermachine in werking zien. Knetterende elektricititeit! Dit staat je te wachten in De Lorentz Formule.
Laatst gewijzigd: 2019-06-20 15:09:29 · Gepubliceerd: 18 juni 2019 - 702