archief oud artikel 6 oktober 2020 Cultuur Leeuwarden, Friesland Kunst ontregelt, houdt een spiegel voor en laat je met andere ogen kijken. Dat geldt zeker voor de grote tentoonstelling Human After All in Keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden is te bekijken. "Wat is de mens?" vroeg onder anderen filosoof Immanuel Kant zich al af. Conservator Tanya Rumpff vertaalt die vraag in een expo, waarin de complexe menselijke natuur centraal staat. Aan de ene kant zie je de mens als nietig wezen. Maar de mens is ook zelfbewust en trots; mooi en wreed in één. Van over de hele wereld verzamelde Rumpff werk van zowel toonaangevende kunstenaars als opkomende talenten. Extra bijzonder is dat bijna alle werken voor het eerst in Nederland te zien zijn. Human After All is te zien van 10 oktober tot en met 5 september 2021.

(On)macht, schepping, vernietiging en verbeelding

Tanya Rumpff zoomt vooral in op de primaire en soms zelfs dierlijke eigenschappen van de mens. Dat zie je duidelijk in het videowerk van kunstenaarsduo Djurberg en Berg (Zweden, 1978), waarin de personages macht uitoefenen of juist onderdanig zijn. Creatie en vernietiging (ook weer zo'n oermenselijk aspect) zie je terug in de installatie van Liliane Porter (Argentinië, 1941). Hierin richten op het eerste gezicht schattige miniatuurmensen een enorme ravage aan. Verrassend zijn de sculpturen van de Belgische kunstenaar Sharon Van Overmeieren (1985). Hoewel haar beelden en installaties lijken geïnspireerd op allerlei soorten volkskunst van overal ter wereld, gaan ze daaraan ook voorbij. Zelf omschrijft Van Overmeieren haar beelden graag als "fictionele sculpturen". Je lijkt iets te herkennen, maar het beeld overstijgt je eigen voorstellingsvermogen.

Klei als oermaterie

Het Keramiekmuseum is de perfecte plek voor deze expo over de fundamentele vraag wat de mens tot mens maakt. Sinds oertijden bestaat er een subtiele relatie tussen mens en klei. In eeuwenoude wereldreligies geloofde men dat de mens uit klei werd geschapen. Tegelijk vormt keramiek het materiaal waarop de vingerafdruk van de scheppende mens letterlijk achterblijft. Dat geldt in het bijzonder voor het werk van de Japanse kunstenares Leiko Ikemura (1951). Ze was een van de eerste kunstenaars die voor haar sculpturen uitsluitend klei gebruikte.

Geng Xue: In the Name of Gold

Speciaal voor Human After All heeft het Keramiekmuseum een nieuw werk aangekocht van de Chinese kunstenares Geng Xue (1983): de video-installatie In the Name of Gold. Tijdens de Biënnale van Venetië (2019) maakte ze met dit werk grote indruk. Haar video begint met een zwart-witte wereld, waarin mensfiguren van klei zijn gebrandmerkt door trauma's, worstelingen en verleidingen. Door het subtiele gebruik van goud laat Geng Xue hoop en verlangen letterlijk doorsijpelen. De animatiefilm is onderdeel van enorme bergachtige sculpturen. Hierin zijn monitors verwerkt, waarop korte films zijn te zien. Over het geheel zegt Xue: "personages rollen in een gouden wereld, als foetussen in een gouden baarmoeder. De toeschouwers kijken naar het scherm alsof ze in een put turen om de levensbron te vinden [...] Leven en dood vormen zowel het onomkeerbare lot als de natuurlijke wet van de menselijke evolutie."

Human After All in context

Het Keramiekmuseum Princessehof heeft inmiddels een naam opgebouwd als het gaat om grootschalige exposities. Twee jaar geleden gooide het museum hoge ogen met In Motion: Ceramic Reflections in Contemporary Art. Tijdens deze expo werd in uiteenlopende installaties de rol van keramiek in de hedendaagse kunstwereld belicht. Hoogtepunt waren de bassins van Céleste Boursier-Mougenot, gevuld met intens blauw water waarin witte porseleinen schalen ronddreven. Human After All overstijgt de vorige tentoonstelling op verschillende niveaus. Niet alleen is de looptijd langer, ook nemen foto- en videokunst naast keramiek een belangrijke plaats in. Bovendien plaatst het Keramiekmuseum Human After All in een meer filosofische context waarmee deze expo raakt aan de oervragen van het bestaan.

Laatst gewijzigd: 2020-11-06 09:49:50 · Gepubliceerd: 6 oktober 2020 - 2136