20 augustus 2023 bijgewerkt: 22 augustus 2023 Cultuur Haarlem, Noord-Holland De geschiedenis van Haarlem gaat zeker 10 eeuwen terug! Er zijn al vermeldingen van deze stad uit de jaren 900, dus al ver voor de middeleeuwen. Geen wonder dat de grond onder de stad vol historische schatten zit. En die kun je bewonderen in Archeologisch Museum Haarlem - helemaal gratis! Wij namen een kijkje.
Door een kleine poort de kelder in
We ontdekken Archeologisch Museum Haarlem eigenlijk bij toeval, tijdens een stedentocht in Haarlem. Eén van de monumenten die we op de Grote Markt bewonderen is de rode vleeshal met zijn beeldhouwwerk en vele trapgeveltjes. Wat een mooi gebouw en hé, kijk, wat een leuk poortje... Het blijkt de ingang te zijn naar het museum.
Fraaie gewelvenkelder
Toegang gratis, lezen we. Dat maakt het wel heel gemakkelijk om even dit monument in te gaan en rond te kijken. Via een oude stenen trap komen we in een gewelfde kerker. Mooi! Een vrijwilliger vertelt ons dat dit een kelder uit de zeventiende eeuw is. En dat alles wat in de vitrines ligt archeologische vondsten zijn uit Haarlem zelf. Interessant, die willen we wel even allemaal bekijken!
Bijzondere vitrines
De vitrines hebben een bijzondere vorm: ze bestaan uit meerdere driehoeken die de ruimte insteken. Een goede vondst, want zo kunnen we ook als er al mensen bijstaan toch goed in de vitrine kijken via het 'tweede raam'. Ze zweven in de lucht, waardoor iemand in een rolstoel er zo onder kan rijden om alles van dichtbij te zien en ook voor kinderen is alles laag genoeg. Dat zouden meer musea moeten doen!
Van botten tot middeleeuwse schoenen
In de vitrines zien we van alles. Van potten en scherven tot puntschoenen uit de middeleeuwen. Er zijn stenen kruiken met fraai beeldhouwwerk, tinnen borden en werktuigen waar we niet eens van kunnen raden waar je ze voor kunt gebruiken. Hé, kijk, een fluit met maar een paar gaten. En waar zou dat enorme bot van zijn? We komen zelfs een compleet skelet tegen! Gelukkig vinden we alle informatie makkelijk in de teksten langs de rand van de vitrines, ook het verhaal over het skelet. Zo krijgen we een aardig stukje historische kennis mee.
Haarlemmer hout
Aan de andere kant van de kelder hangen vitrines waar de inhoud regelmatig van wisselt. Want dit is geen groot museum, dus er is beperkt plek. Via de wisselexposities staat steeds een ander stukje Haarlemse historie centraal. Terwijl wij er zijn liggen in deze vitrines prachtige vondsten van hout. Kommen en bekers, werktuigen, maar ook een schaats en een middeleeuwse schep. Allemaal ooit gebruikt in het dagelijkse leven en dankzij de hoge grondwaterstand van Haarlem en de vele klei- en veengronden goed bewaard gebleven. Daardoor kon er namelijk geen zuurstof bij deze voorwerpen komen.
Verkleedkleren en zandtafel
Achterin is een archeologische opgraving nagemaakt, waar ook allerlei grapjes in zijn gestopt. Half serieus, half voor kinderen die de wc-rol en kerstmuts hilarisch vinden als ze die ontdekken. Bij de opgraving staat een figuur in middeleeuwse kleren. En er is een kinderhoekje naast het hekje met verkleedkleren en een tafeltje met leuke boekjes. Maar er is meer voor hen te doen. De vrijwilliger neemt ons mee naar een zandtafel aan het begin van de kelder. "Kinderen die ons museum al kennen rennen hier meteen naar toe", vertelt ze. "Ze kunnen in de zandtafel als een archeoloog zoeken naar sporen van het verleden."
Kinderen voelen zich even een archeoloog
Ze pakt één van de emmertjes met een troffel en een borstel die al bij de balie klaar staan voor de kleine archeologen in de dop. Er zijn zelfs gele helmpjes voor ze. In het zand dat nu nog mooi gladgestreken is blijken scherven en andere archeologische vondsten te liggen. "Ze kunnen ze opgraven en daarna voorzichtig schoonmaken met een borsteltje, zoals archeologen dat ook doen. Het bijbehorend onderzoeksblad vertelt ze er alles over", laat de vrijwilligster ons zien. Aan de tafel in dezelfde hoek liggen puzzels in de vorm van scherven, om net als in het echt een drinkbeker of tegel weer in elkaar te zetten. Verder staan er twee bakken vol aarde, steentjes en gruis. Wie weet zitten daar wel bijzondere dingen tussen. Met een loep en pincetje kunnen kinderen proberen die te ontdekken.
Onze conclusie
Het Archeologisch Museum is niet groot, maar we komen er wel aardig wat over de geschiedenis van Haarlem te weten. Het is een lekker overzichtelijk museum, waarin de vitrines aan de linkerkant ons chronologisch door die geschiedenis meenemen, met veel verschillende vondsten en heldere teksten. De drie vitrines aan de andere wand gaan over een apart thema. Een duidelijke opzet die ons aanspreekt. Plus: we hadden dit soort vitrines zelf niet eerder gezien, maar wat ons betreft komen ze in meer musea! Een fijne vondst in hartje Haarlem.
Goed om te weten
- Archeologisch Museum Haarlem is open van woensdag tot en met zondag tussen 13:00 uur en 17:00 uur. De toegang is gratis;
- Je vindt het museum in hartje Haarlem op de Grote Markt, via een kleine poort in de monumentale vleeshal;
- Het museum bevindt zich in in een historische kelder en je komt er via een vrij steile trap. Mensen met een beperking kunnen binnenkomen via de bovenburen: het Frans Hals Museum in De Hallen. Even vragen bij de balie en ze begeleiden je naar een lift die ook geschikt is voor rolstoelen;
- Het museum zelf is één verdieping en de vitrines zijn zo gemaakt dat je ze ook heel goed kunt bekijken vanuit een rolstoel. Ze zijn ook fijn voor kleinere kinderen;
- Het museum wordt gerund door vrijwilligers, die graag al je vragen beantwoorden;
- Tip: vanaf de Grote Markt is het maar een klein stukje naar nog een gratis museum, het Corrie ten Boomhuis. Hier moet je je wel van tevoren aanmelden voor een rondleiding, want er is alleen plek voor maximaal 14 mensen;
- Lees ook de reportage over onze stedentrip naar Haarlem.
Laatst gewijzigd: 2023-08-22 17:38:23 · Gepubliceerd: 20 augustus 2023 - 1030