1

De mooiste zandverstuivingen in Nederland

Prachtige stuifzandgebieden op de Veluwe, in Brabant of Drenthe

Vind meer mooie natuurgebieden Redactioneel door
Foto 1. Een bezoek aan de Soester Duinen levert altijd mooie plaatjes op. Foto: DagjeWeg.NL

9 maart 2021 bijgewerkt: 10 maart 2022 Natuur Landelijk Zandverstuivingen, waar het zand je zo om de oren blaast, je vindt ze maar weinig in Nederland. Deze uitgestrekte zandvlaktes met her en der een boom leveren schitterende plaatjes op en zijn geliefd bij wandelaars. Bovendien zijn het fantastische ‘zandbakken', waar kinderen zich uren mee vermaken. Ontdek de mooiste zandverstuivingen van Nederland!

1. Kootwijkerzand

De allergrootste stuifzandvlakte van Nederland - en zelfs van West-Europa! - is het Kootwijkerzand met 700 hectare. Vanaf een 13,5 meter hoge uitkijktoren heb je een prachtig uitzicht over deze uitgestrekte zandverstuiving. De uitkijktoren is van zonsopkomst tot zonsondergang vrij toegankelijk en is een mooi startpunt voor een wandeling door het gebied. Door het prachtige landschap met zand, bossen, duinen en heide zijn verschillende wandelroutes uitgezet variërend van drie tot dertien kilometer. Er leven wilde zwijnen, reeën en edelherten in het gebied, die je met wat geluk vroeg in de ochtend of in de schemering kunt spotten. In de avond laat de zeldzame nachtzwaluw zich misschien ook zien! Midden in het gebied vind je het imposante voormalige zendstation Radio Kootwijk.

2. Loonse en Drunense Duinen

Op de Brabantse Sahara heeft het zand vrij spel en stuift over een enorme zandvlakte van 270 hectare in Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. De heideschaapjes grazen er nu lustig op los om het gebied open te houden, maar een aantal eeuwen geleden was dat wel anders. Om het stuivende zand in bedwang te houden werden er toen volop bomen geplant. Op sommige plekken zie je die bomen nu nog met hun kruintjes boven het zand uitsteken. Je kunt verschillende routes volgen om de prachtige zandvlakte in de Loonse en Drunense Duinen te bewonderen. Tip: volg de uitdagende mountainbikeroute van 26 kilometer of ga te paard door deze Brabantse Sahara!

3. Soester Duinen

Ten zuiden van Soest heb je niet één, maar twee zandverstuivingen! De Soester Duinen bestaan uit twee gebieden: de Lange Duinen en de Korte Duinen. Oorspronkelijk lagen deze twee gebieden aan elkaar, maar werden door een weg van elkaar gescheiden. In totaal is er ongeveer 500 hectare aan stuifzandgebied; waar het zand nog volop in beweging is. De grote zandvlakte van de Lange Duinen is indrukwekkend voor jong en oud en de Soester Duinen zijn dan ook erg geliefd als uitje voor gezinnen. Bij de parkeerplaats aan de Foekenlaan is een speeltuintje en een kiosk en vanaf hier is het een klein stukje lopen naar de grote zandverstuiving. Het Natuurpad van IVN voert wandelaars helemaal rond de zandverstuiving. Deze route is 5 kilometer lang en duurt ongeveer 1,5 uur. Leuk weetje: een groep ransuilen heeft een vaste slaapplek in de Lange Duinen.

4. Wekeromse Zand

Bij het kleine dorpje Wekerom op de Veluwe vind je het Wekeromse Zand, met als middelpunt een zandverstuiving van ongeveer 100 hectare. Omringd door naaldbomen en heide zorgt het zand voor een steeds veranderend landschap. Verschillende zeldzame insecten en vogelsoorten voelen zich helemaal thuis op het Wekeromse Zand en met behulp van heidekoeien en een kudde wilde moeflons blijft dat ook zo. De moeflons- die oorspronkelijk voor de jacht zijn uitgezet op de Veluwe - eten grassen en knoppen van de bomen en houden het zand vrij van begroeiing. Benieuwd naar deze bijzondere dieren? Er is een wildobservatiepost waar je met wat geluk en geduld moeflons, reeën, dassen of vossen kunt spotten. Door het gebied lopen een aantal wandelroutes, maar voor fietsers is een groot deel van het gebied afgesloten. Let op: honden zijn niet welkom op het Wekeromse Zand, ook niet aangelijnd.

5. De Kale Duinen

Op de grens tussen Friesland en Drenthe in het Drents-Friese Wold vind je het Aekingerzand, oftewel de Kale Duinen. De naam zegt het al, je vindt hier duinen en dus zand! Een grote kudde schapen zorgt ervoor dat de stuifzandvlakte open blijft, zodat diersoorten als de zandhagedis en de kommavlinder zich hier als een vis in het water voelen. Aan de rand van de Kale Duinen ligt een ven met de naam Grenspoel; als het ware een oase in de woestijn. Vlakbij deze Grenspoel staat een uitkijktoren, die je op zo'n tien meter hoogte een schitterend uitzicht biedt over dit bijzondere natuurgebied. Vanaf de parkeerplaats Aekingerzand start een mooie afwisselende wandelroute van 5,5 kilometer. Let op: het gebied is van maart tot en met september niet toegankelijk voor honden, vanwege de op de grond broedende vogels als de tapuit, de boomleeuwerik en de veldleeuwerik.

6. Hulshorsterzand

Struinend door de Leuvenumse bossen, tussen Harderwijk en Ermelo, stuit je tussen bos en heide op het Hulshorsterzand. Deze zandverstuiving was honderd jaar geleden compleet dichtgegroeid met naaldbomen. Door het beheer van Natuurmonumenten is het zand nu weer vrij om te stuiven. En dat is goed nieuws voor bijvoorbeeld de zeldzame nachtzwaluw, waarvan er nu meerdere paartjes broeden in het gebied. Er zijn verschillende wandelroutes door het gebied, ook door de bossen en langs de Leuvenumse beek. Wandelen over het zand kan best zwaar zijn, dus overschat de beenspieren niet en neem de tijd om onderweg van het landschap te genieten.

Nog meer dagjes uit in de natuur

Foto 2. Wandel over het Wekeromse Zand. Foto: DagjeWeg.NL
Foto 3. Kijk uit over het Kootwijkerzand vanaf uitkijktoren de Zandloper. Foto: Staatsbosbeheer / Marco van de Burgwal
Foto 4. Lekker spelen in het zand! Foto: DagjeWeg.NL

Laatst gewijzigd: 2022-03-10 11:07:49 · Gepubliceerd: 2021-03-08 17:27:45 - 4868