Een dagje uit met een visuele beperking, hoe werkt dat?

"Goede informatie, gastvrijheid en simpele aanpassingen helpen al enorm"

Interview door
Foto 1. Een dagje uit met een visuele beperking begint met een goede voorbereiding. Foto: MART PRODUCTION / Pexels.com

16 april 2023 bijgewerkt: 17 juli 2023 Landelijk Voor veel mensen is een dagje uit zo gepland, maar voor mensen met een visuele beperking kan het een flinke uitdaging zijn. Zo weet ook Stichting Accessibility. De organisatie adviseert uitstapjes over (soms kleine) verbeteringen die een enorm verschil kunnen maken. DagjeWeg.NL sprak met Rob Verberne en Anouk Butterlin, die onderzoek deden naar toegankelijkheid in de recreatiebranche.

Dagje uit begint online

"Het goed voorbereiden van een uitje is voor mensen met een (visuele) beperking heel belangrijk. Een dagje uit begint dus vaak online", zo steekt Anouk Butterlin van wal. "Er leven dan praktische vragen. Is de locatie goed bereikbaar met het OV? Wat is voor jou toegankelijk en wat niet?" Anouk deed onderzoek naar de mate waarin websites van uitstapjes geschikt zijn voor mensen met een beperking. "Tijdens het onderzoek beseften we nog meer dat een dagje uit voor mensen met een beperking heel veel energie kost", stelt ze. "Mensen die niet of minder zien moet zeker weten dat een bezoekje écht de moeite waard is." Ze heeft een eenvoudige tip: "Maak voor toegankelijkheid een aparte pagina in de menustructuur en stop het niet weg tussen de veel gestelde vragen, tussen vragen als; Kan ik mijn paraplu ergens kwijt?" Rob vult aan: "Vermeld op de website goed hoe de situatie is, aangevuld met foto's en video's. Mensen kunnen dan voor zichzelf bepalen of een uitje of een attractie geschikt is."

Stichting Accessibility is onderdeel van Bartiméus, een stichting die zich inzet voor toegankelijkheid voor mensen die blind of slechtziend zijn. Eind maart 2023 presenteerde Accessibility de resultaten van het onderzoek '100% recreatie', naar toegankelijkheid binnen de recreatiebranche. Binnen dit onderzoek zijn elf grote vrijetijdslocaties getoetst op toegankelijkheid en voorzien van advies. Dit onderzoek was een combinatie van gebruikersonderzoek (mystery guests op locatie) en toetsing aan de hand van de richtlijnen in de Integrale Toegankelijkheid Standaard (ITS). "Om de subjectiviteit eruit te halen en om tegelijkertijd ook weg te blijven bij uitsluitend het technische verhaal", legt Rob uit.

Bewustwording

Toegankelijkheid begint met bewustwording, stelt Rob Verberne. "We starten een bezoek aan een uitje meestal met een workshop. We laten medewerkers op hun eigen locatie onder andere met stokken en brillen ervaren hoe het is om blind of slechtziend te zijn. Mensen die ergens al jaren werken hebben, hebben nooit stilgestaan bij de moeilijkheden." En gebeurt er dan iets mee? "Alle bezochte uitjes hebben wel wat dingetjes gedaan. Van aanpassingen op de website tot het verbreden van gehandicaptenparkeerplaatsen of het aanpassen van de bewegwijzering. We hoeven het Journaal nog niet te bellen, maar we zijn het project (100% recreatie, red.) ook pas net aan het afronden. Je kunt dus niet verwachten dat een uitje nú al meteen volledig toegankelijk is. We merken ook dat erover gepraat wordt in de sector, dus dat is mooi."

Foto 2. Een mooi voorbeeld dat we zelf tegenkwamen: voelbare tekeningen in Het Rembrandthuis. Foto: Redactie DagjeWeg.NL

Eenvoudige verbeteringen

Wat kunnen uitstapjes concreet doen? "Voor bezoekers in een rolstoel is bij veel uitstapjes al wel iets geregeld. Maar wanneer we beginnen over mensen met een visuele beperking, weten locaties vaak niet eens wat we bedoelen", vertelt Rob. "We vertellen ze dan dat je met kleine aanpassingen al heel veel kunt bereiken. Je kunt niet overal ribbellijnen neerleggen, maar in Burgers' Zoo heb je bijvoorbeeld hele mooie natuurlijke gidslijnen. Een soort hoge stoepranden langs het pad. Als je dat alleen al vermeldt op de website, weet iemand die blind is dat-ie daar gebruik van kan maken. En in het Nederlands Openluchtmuseum hebben ze voelplattegronden. Dan kunnen mensen zich in het park oriënteren. Je hoeft niet eens altijd fysiek iets aan te passen. Dat je het nog niet helemaal op orde hebt, is niet zo erg. Laat in ieder geval zien dat je ermee bezig bent."

Volledige toegankelijkheid lastig

Dat het doorvoeren van verbeteringen toch niet altijd eenvoudig is, blijkt wel wanneer we praten over de verschillende soorten visuele beperkingen die er bestaan. "Mensen die volledig blind zijn hebben bijvoorbeeld andere bewegwijzering nodig dan mensen die nog wel iets kunnen zien. Voor hen zijn verlichting en contrasten weer belangrijk." Hoewel er veel kleine stapjes mogelijk zijn om een uitje zo toegankelijk mogelijk te maken, blijft volledige toegankelijkheid lastig. Dit beaamt ook Rob. "Wat voor iemand in een rolstoel fijn is, kan voor iemand die slechtziend is misschien weer helemaal niet prettig zijn." Toch is een van de belangrijkste oplossingen heel simpel. "Met gastvrijheid en het trainen van je personeel ben je een heel eind. Het helpt enorm als je weet hoe je mensen met een beperking moet benaderen en wat je vooral niet moet doen."

Foto 3. Een voelbare maquette in Het Rembrandthuis, speciaal voor mensen die blind of slechtziend zijn. Foto: Redactie DagjeWeg.NL

Toegankelijkheid fijn voor iedereen

Fysieke aanpassingen zijn overigens niet alleen een vooruitgang voor mensen met een beperking. "Als een uitstapje toegankelijk is, is het voor iedereen prettig. We vinden het toch allemaal fijn als iets duidelijk staat aangegeven?" betoogt Rob. Maar waarom blijkt het doen van aanpassingen dan toch zo lastig? "Geld is vaak een probleem. We geven daarom ook aan: neem aanpassingen mee in budgetrondes. Veel attractieparken gaan 's winters bijvoorbeeld dicht en voeren dan groot onderhoud uit. Dat is voor hen het moment om aanpassingen te doen. Dan verwacht je meer dan direct op de korte termijn. Tegelijkertijd geven we suggesties voor dingen die locaties snel en met weinig investeringen kunnen aanpakken."

Culturele sector en musea redelijk ver

"Bij negentig procent van de uitjes kom je dezelfde dingen tegen. Maar in de culturele sector en in musea hebben ze het toch al wel aardig op orde", stelt Rob. "Zo hebben ze in het AFAS Circustheater de Earcatch-app. Die beschrijft precies wat er op het podium gebeurt. Maar het Rijksmuseum is de koploper als het om toegankelijkheid gaat. Die hebben in hun app als taal gebarentaal, voor als je auditief beperkt bent. En ze hebben ook een speciale toegankelijkheidsmanager in dienst." Veel musea organiseren daarbij rondleidingen voor mensen met een visuele beperking, zo merken we op. "Alleen ben je dan nog steeds afhankelijk van het tijdstip. Het liefst wil je dat iedereen op elk moment terecht kan, maar het kan elkaar prima aanvullen."

Foto 4. De Earcatch-app is onder andere te gebruiken bij musicalvoorstellingen in het AFAS Circustheater. Foto: © Earcatch

Attractieparken en dierentuinen

"In dierentuinen en attractieparken blijft het nog wel heel lastig", zo luidt de constatering. "Daar is een dagje uit ook meer beleven en gevoel. Je kunt natuurlijk beschrijven hoe een achtbaan eruit ziet, maar het gaat vooral om het tochtje erin. Als je blind bent kun je in een dierentuin de dieren niet zien. Een bordje met informatie bij een dierenverblijf helpt dan niet. Als een uitje dan bijvoorbeeld iets met audio doet, is dat heel mooi. Op die manier kan iemand die de dieren niet kan zien ze toch ‘beleven’. Maar zover is het vaak helaas nog niet. Er valt nog zoveel te winnen."

Eigen ervaringen?

● Heb jij zelf een beperking en goede ervaringen tijdens een uitstapje? Dat kan de hele locatie zijn, maar ook een specifieke tentoonstelling of attractie. Neem contact op met Stichting Accessibility. Zij gaan graag met jou en het uitstapje in gesprek om deze ervaringen te delen. Zo weten ook andere bezoekers waar ze naartoe kunnen. Dit geldt niet alleen voor een visuele beperking. Ook wanneer je bijvoorbeeld in een rolstoel zit of auditief beperkt bent, nodigt Stichting Accessibility je van harte uit om je ervaringen te delen.

● Zelf een uitstapje? En wil je graag een scan op locatie, laagdrempelig advies of wil je graag je oplossing delen of uitlichten? Ook dan kun je terecht bij Stichting Accessibility.

Foto 5. Gastvrijheid helpt vaak al enorm bij toegankelijkheid voor mensen met een visuele beperking. Foto: MART PRODUCTION / Pexels.com

Laatst gewijzigd: 2023-07-17 14:19:03 · Gepubliceerd: 2023-04-12 11:12:02 - 1038